«Αιτία Θανάτου: Ευθανασία». Εργα από τη συλλογή Prinzhorn (Πρίντζχορν) εκτίθενται στο Μουσείο Μπενάκη της Πειραιώς (ως 13/3) σε μια έκθεση οργανωμένη από την Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρεία. Η συλλογή ανήκει στην Ψυχιατρική Κλινική του Πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης, 96 έργα της οποίας ήρθαν στην Αθήνα. Είναι φιλοτεχνημένα από 18 καλλιτέχνες/ψυχικά ασθενείς, οι οποίοι την περίοδο 1939-1944 υπήρξαν θύματα του ανελέητου προγράμματος ευθανασίας των ναζί, ενώ φωτίζονται, μέσα από εξαιρετικές επιλογές, ενδεικτικές περιπτώσεις καλλιτεχνικής δημιουργικότητας που σχετίζονται με την ψυχική ασθένεια.
Ο Πρίντζχορν συγκέντρωσε περισσότερα από πέντε χιλιάδες έργα από διάφορες ψυχιατρικές κλινικές μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το 1922 εξέδωσε εικονογραφημένο βιβλίο όπου όχι μόνο αποτύπωσε τη συλλογή αλλά και την ερμήνευσε.
- Επανεκτίμηση
Η κριτική εξέταση της κουλτούρας της εποχής συνεισέφερε στην απόδοση σημαντικών συμπερασμάτων και οδήγησε στην επαναθεώρηση των δημιουργικών φαινομένων που σχετίζονταν στενά με τη διάγνωση της ασθένειας ως αποκλειστική ερμηνεία. Διεύρυνε έτσι το πεδίο ανάγνωσης και προσέφερε στην «τρελή» τέχνη και τους δημιουργούς της μια διαφορετική επανεκτίμηση. Η σύνδεση της τέχνης τους με την καλλιτεχνική πρωτοπορία διευρύνθηκε με την Art Brut από τον Jean Dubuffet καθώς και άλλα κινήματα που έφεραν στο προσκήνιο το θέμα της ακραίας εσωτερικής έκφρασης. Το τμήμα της συλλογής που βλέπουμε στην Αθήνα αποκαλύπτει μέσα από τον τίτλο της έκθεσης τη φρικτότερη στιγμή στην ιστορία του 20ού αιώνα.
Η απαίτηση του Χίτλερ να εξολοθρευτεί η «εκφυλισμένη τέχνη», ο μαζικός αφανισμός των ασυλοποιημένων πολιτών, η μαζική δολοφονία ανθρώπων σε θαλάμους αερίων, αποτρόπαια εγκλήματα κατά της ανθρώπινης ύπαρξης, υπενθυμίζονται εδώ μέσα από την πραγματικότητα πως θάλαμοι αερίων χρησιμοποιήθηκαν πριν από το Ολοκαύτωμα στα ψυχιατρικά άσυλα.
- Φυλακή, εκτέλεση
Περίπτωση Γιόζεφ Γκρέμπινγκ: Πέρασε τέσσερις μήνες στη φυλακή για υπεξαίρεση. Εκεί εκδήλωσε «ευερεθιστότητα» και «εριστικότητα». Αποπειράθηκε να αυτοκτονήσει, απέτυχε. Τον απέλασαν από την Αυστρία. Συνέταξε κείμενο που υποστήριζε ότι υπήρξε θύμα του συστήματος... Εκτελέσθηκε το 1940.
- «ΟΙ ΙΕΡΟΙ ΤΡΕΛΟΙ»
Ο κατάλογος της έκθεσης περιέχει αδιανόητες ιστορίες. Φόρος τιμής σε μερικούς Ιερούς Τρελούς, σαν τον δικό μας, τον Χαλεπά.
No comments:
Post a Comment