Saturday, February 5, 2011

Οι θησαυροί ενός άγνωστου συλλέκτη

  • Ελάχιστοι άνθρωποι γνώριζαν την ύπαρξη αυτής της συλλογής. Κι αν ο συλλέκτης δεν προσέγγιζε ο ίδιος την Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων, τα εκατοντάδες έργα του μοντερνισμού θα έμεναν μακριά από το βλέμμα μας.
«Μετά το τσάι» (1912) της Γκαμπριέλ Μούντερ, συντρόφου του Καντίνσκι
«Μετά το τσάι» (1912) της Γκαμπριέλ Μούντερ, συντρόφου του Καντίνσκι  

Να, όμως, που από τις 17 Φεβρουαρίου το ολοκαίνουργιο κτίριο της Πινακοθήκης στο Μεταξουργείο θα παρουσιάσει -για πρώτη φορά- τα έργα της συλλογής του Γιώργου Οικονόμου. Ο εφοπλιστής Γιώργος Οικονόμου, ιδρυτής της εισηγμένης στο αμερικανικό χρηματιστήριο Nasdaq εταιρείας «DryShips», θεωρείται ένας από τους πιο δραστήριους επιχειρηματίες στον χώρο της ναυτιλίας. Το 2008 το όνομά του εμφανίστηκε στη λίστα του «Forbes» με τους πλουσιότερους ανθρώπους του πλανήτη. 

Ηθελημένα μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, δεν δίνει ποτέ συνεντεύξεις. «Ολα άρχισαν από μια σχέση πάθους με την τέχνη», γράφει στο μικρό κείμενό του στον κατάλογο των 536 σελίδων της έκθεσης. Αποκαλύπτει την ύπαρξη μιας ομάδας που ψάχνει και αγοράζει τα έργα, ωστόσο τονίζει ότι πάντα η «αγορά γίνεται με τα μάτια και όχι με τα αυτιά» αδιαφορώντας για τη μόδα και τον θόρυβο.
  • Κυρίως ζωγραφική 
Στόχος των επιλογών είναι «η απόκτηση εξαίρετων έργων των καλλιτεχνών, η αναζήτηση διαχρονικής ομορφιάς και ποιότητας, η αποφυγή καινοτομίας με κάθε κόστος». Το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης του Παρισιού, η Βασιλική Ακαδημία του Λονδίνου αλλά και η Villa Stuck στο Μόναχο έχουν δανειστεί έργα της συλλογής του. 

«Το ενδιαφέρον του συλλέκτη επικεντρώνεται στη μοντερνικότητα, κυρίως, και στα κινήματα που τη στοιχειοθέτησαν στο Παρίσι, τη Βιέννη, τα καλλιτεχνικά κέντρα της Γερμανίας, τη Ρωσία και τη μεταπολεμική Νέα Υόρκη», εξηγεί η διευθύντρια της Δημοτικής Πινακοθήκης, Νέλλη Κυριαζή, επιμελήτρια της έκθεσης. Από το 2009 μελετά και ταξινομεί τα εκατοντάδες έργα της συλλογής.
Η εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συλλογή περιλαμβάνει ένα μεγάλο αριθμό ζωγραφικών, κυρίως, αλλά και γλυπτών και χαρακτικών έργων. Η παρουσία της ζωγραφικής είναι συντριπτική, ακολουθεί μια μεγάλη σειρά σχεδίων έργων των Πικάμπια, Μοντιλιάνι, Ματίς, Μπονάρ, Ριβέρα, αλλά και των μεταγενέστερων Ντε Κούνινγκ, Τουόμπλι και Λουσιάν Φρόιντ. 

Η τέχνη της χαρακτικής έχει ισχνή εκπροσώπηση, αλλά εξαιρετικό ενδιαφέρον. Οπως η σειρά χαρακτικών του Γουίλιαμ Χόγκαρθ, που εκδόθηκαν στο Λονδίνο το 1790, αλλά και τα χαρακτικά των Γάλλων Μποντέν, Λορέν και εκπροσώπων της Σχολής του Παρισιού από εικονογραφήσεις λογοτεχνικών και θεατρικών έργων, που εξέδωσε ο Ελληνας Τεριάντ, αλλά και οι 12 οξυγραφίες ποιημάτων του Κωνσταντίνου Καβάφη από τον Ντέιβιντ Χόκνεϊ το 1966. 

Θα εκτεθούν συνολικά 450 έργα που εκτείνονται χρονικά από τον 15ο αιώνα έως τη δεκαετία του '80. Θα θαυμάσουμε, δηλαδή, έργα των Πολ Σινιάκ, Εγκον Σίλε, Πάμπλο Πικάσο, Φερνάν Λεζέ, Ιβάν Κλιουν, Λιουμπόβ Ποπόβα, Λε Κορμπιζιέ, Λούτσιο Φοντάνα, Μάλεβιτς, Ελ Λιζίτσκι, Μαρσέλ Ντισάν, Οτο Ντιξ, Χουάν Μιρό, Πολ Ντελβό, Μαν Ρέι, Ρενέ Μαγκρίτ, Ντε Κούνινγκ, Αντι Γουόρχολ, Σεζάρ, Μπρίτζερ Ράιλι, Σίγκμαρ Πόλκε, Γκέρχαρντ Ρίχτερ, Γκέοργκ Μπάσελιτζ, για να αναφέρουμε μερικά από τα γνωστότερα ονόματα. 

«Ηταν μια μεγάλη πρόκληση», παραδέχεται η Νέλλη Κυριαζή, που είχε τη σπάνια ευκαιρία να ανακαλύψει μελετώντας τη συλλογή έργα λιγότερο ή καθόλου γνωστών στην Ελλάδα, εμβληματικών, όμως καλλιτεχνών κυρίως από τη Γερμανία και την Αυστρία. «Αν και απουσιάζουν εμβληματικοί εκπρόσωποι του μοντερνισμού, όπως οι Σεζάν, Καντίνσκι, Κλέε, Μοντριάν, η απαράμιλλη δύναμη, η πολυπλοκότητα και η γοητευτική περιπέτεια των κινημάτων της μοντέρνας τέχνης καταγράφονται με σαφήνεια αξιοσημείωτη στη συλλογή, τον πλούτο της οποίας θεωρώ ότι θα διεκδικούσαν πολλά μουσεία», τονίζει η επιμελήτρια. 

Χωρισμένη σε δύο φάσεις (η πρώτη 17 Φεβρουαρίου με 24 Απριλίου και η δεύτερη 5 Μαΐου -3 Ιουλίου) η έκθεση θα παρουσιάσει με σαφήνεια τα ιστορικά κινήματα από τους πρόδρομους της μοντερνικότητας, τον ιμπρεσιονισμό δηλαδή και τη βιεννέζικη απόσχιση, τον εξπρεσιονισμό και τον κυβισμό, την αφαίρεση ώς τον σουρεαλισμό και τις ύστατες εκφάνσεις της από τη δεκαετία του '60 έως του '80. Κρίθηκε σκόπιμο να ξεκινήσει με έργα-διαμάντια των πρώτων μετά την Αναγέννηση αιώνων, αλλά και των μεταγενέστερων, 17ου και 18ου, εξαιτίας της σπανιότητας και της σημασίας τους για την ιστορία της δυτικής ζωγραφικής.
  • Εμφαση σε άγνωστους
«Βασικός στόχος μου εξ αρχής υπήρξε να μην ακυρώσω τη δύναμη της συλλογής, περιοριζόμενη σε καλλιτέχνες εγνωσμένου κύρους, ανακυκλώνοντας, έτσι, μια μεγαλοπρεπή παρέλαση υπέρλαμπρων αστέρων της τέχνης, έστω και με ανίδωτα έργα», λέει η Νέλλη Κυριαζή. «Επιδίωξα, όπου ήταν δυνατό, να παραθέσω δίπλα τους λιγότερο γνωστούς ή ολότελα άγνωστους δημιουργούς με αξιόμαχα έργα, προκειμένου να αποφευχθεί η σύνταξη ενός μονοσήμαντου λόγου επανάληψης, αλλά κυρίως για να μην παραπέμπει σε ιστορικές εκδόσεις κινημάτων της τέχνης με βασικούς εκπροσώπους τους». Αλλωστε, καταλήγει, «οι προκατειλημμένες βεβαιότητες δεν υπερασπίστηκαν τους μελετητές και καθόλου την τέχνη».*
info:Δημοτική Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων, Λεωνίδου και Μυλλέρου. Πληροφορίες 210-3231841.
, Ελευθεροτυπία, Σάββατο 5 Φεβρουαρίου 2011 

No comments: