Ματιές στον κόσμο

• «Picasso ante Degas»

• ΒΑΡΚΕΛΩΝΗ 
  Museo Picasso 
  www.museupicasso.bcn.es

«Picasso ante Degas». Ο Πικάσο είχε πει «Αν υπάρχει κάτι να κλέψω, το κλέβω». Σ’ όλη τη διάρκεια της μακρόχρονης καριέρας του, συχνά ζωγράφιζε πίνακες εμπνευσμένους από παλαιότερους ομοτέχνους του, ανάμεσά τους ο Βελάσκεθ, ο Ντελακρουά, ο Μανέ. Από τα νεανικά του χρόνια, παρατηρήθηκε στα έργα του μια επιρροή του Εντγκάρ Ντεγκά, ιδιαίτερα σε πίνακες με θέμα τα καμπαρέ και τα καφενεία, τα πορτρέτα, τα γυμνά, τις μπαλαρίνες - θέματα ιδιαίτερα αγαπητά στον Γάλλο ζωγράφο. Οταν ο Πικάσο εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, έμενε στην ίδια γειτονιά με τον Ντεγκά, χωρίς όμως οι δύο καλλιτέχνες να συνδεθούν φιλικά. Πολύ διαφορετικοί στον χαρακτήρα και τον τρόπο ζωής, μοιράζονταν ωστόσο πολλά κοινά ενδιαφέροντα. Ηταν και οι δύο ανατρεπτικοί στην τέχνη τους, ωστόσο μεγάλο μέρος του έργου τους βασιζόταν στην ανθρώπινη φιγούρα και επηρεαζόταν από τη γνώση τους για το παρελθόν. Προς το τέλος της ζωής του ο Πικάσο βάσισε πολλά χαρακτικά του σε έργα του Ντεγκά και, σαν φόρο τιμής, απεικόνισε τον ίδιο τον Ντεγκά σε μερικά από αυτά. Η έκθεση εξερευνά το μακρόχρονο ενδιαφέρον του Πικάσο για τον Ντεγκά, καθώς και τις συγγένειες ανάμεσα σε έργα των δύο μεγάλων καλλιτεχνών (εδώ ο πίνακας του Ντεγκά «Στο καφέ», 1875, [πάνω] και του Πικάσο «Πορτρέτο του Σεμπαστιά Βιντάλ», 1903) [κάτω]. Εως τις 16 Ιανουαρίου.

• «Μουσείο των χαμένων σχέσεων»

• ΖΑΓΚΡΕΜΠ 
  Museum of Broken Relationships 
  www.brokenships.com

«Μουσείο των χαμένων σχέσεων». Ο παλιός δίσκος βινυλίου, το πορτοκαλί εσώρουχο, το νυφικό φόρεμα, οι ροζ γούνινες χειροπέδες, έχουν κάτι κοινό. Είναι αναμνηστικά χαμένων ερώτων, τα οποία ταξίδεψαν σ’ όλο τον κόσμο και βρήκαν τώρα μόνιμη στέγη σ’ ένα νέο μουσείο στο κέντρο του Ζάγκρεμπ. Ιδρυτές, οι καλλιτέχνες Ντράζεν Γκρούμπιζιτς και Ολίνκα Βιστίτσα, οι οποίοι, αφού τελείωσε το τετράχρονο ειδύλλιό τους, είχαν την ιδέα να συγκεντρώσουν, μαζί με τα δικά τους αναμνηστικά, αντικείμενα ανάλογης σημασίας από όλο τον κόσμο. Βρήκαν ανταπόκριση, η συλλογή τους πλούτισε και, ως φίλοι και συνεργάτες πια, οργάνωσαν μια περιοδεύουσα έκθεση που πρόσφατα εγκαινιάστηκε με επιτυχία στο καινούργιο της σπίτι. Ανάμεσα στα εκθέματα υπάρχουν και αντικείμενα που θυμίζουν τη θλιβερή πολεμική περιπέτεια στη Γιουγκοσλαβία. Οπως το τεχνητό πόδι ενός άνδρα που έχασε το δικό του στη διάρκεια του πολέμου. Ερωτεύτηκε μια κοινωνική λειτουργό που τον βοήθησε, αλλά όπως σχολίασε, «το τεχνητό πόδι κράτησε περισσότερο από την αγάπη μας. Ηταν καμωμένο από πιο ανθεκτικό υλικό!»

• «Bridget Riley: Paintings and Related Works».

• National Gallery 
  www.nationalgallery.org.uk

«Bridget Riley: Paintings and Related Works». Η Μπρίτζετ Ράιλι (γεν. 1931) ανήκει στις πιο σημαντικές προσωπικότητες της σύγχρονης βρετανικής τέχνης, με έργο που προσελκύει εδώ και πολλά χρόνια το ενδιαφέρον των κριτικών και των φιλότεχνων (εδώ ο πίνακας «Αύγουστος», 1995). Αν και είναι προσηλωμένη στην αφαίρεση, η ζωγράφος διατηρεί πάντα έντονο ενδιαφέρον για τους μεγάλους καλλιτέχνες του παρελθόντος, εξερευνώντας και μαθαίνοντας τους τρόπους που χρησιμοποιούσαν το χρώμα, το σχέδιο και τη σύνθεση. Ενα από τα πρώτα εγχειρήματά της στα νεανικά της χρόνια ήταν να αντιγράψει το «Πορτρέτο ενός άνδρα (Αυτοπροσωπογραφία;)» (1433) Γιαν Βαν Αϊκ, που ανήκει στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου. Το αντίγραφο αυτό περιλαμβάνεται στην έκθεση που της αφιερώνει τώρα η Εθνική Πινακοθήκη, η οποία εστιάζει κυρίως στα πρόσφατα έργα της, ανάμεσά τους η «Σύνθεση με κύκλους 7», έργο σχεδιασμένο απευθείας πάνω σε τοίχο της πινακοθήκης. Εως τις 22 Μαΐου.

• «Πικάσο και μοντέρνα τέχνη. Πάθος και μοναξιά». 

• ΣΕΟΥΛ 
  Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης 
  www.moca.go.kr

«Πικάσο και μοντέρνα τέχνη. Πάθος και μοναξιά». Η έκθεση παρουσιάζει 121 έργα προερχόμενα από το Μουσείο Αλμπερτίνα της Βιέννης, που χρονολογούνται από τα τέλη του 19ου έως τα τέλη του 20ού αιώνα. Αντιπροσωπεύονται 39 καλλιτέχνες, των οποίων η αισθητική είχε ως βάση την ελεύθερη προσωπική έκφραση και την καινοτομία. Πρωταγωνιστής ανάμεσά τους, ο Πικάσο, ο εμβληματικός καλλιτέχνης του μοντερνισμού. Παρουσιάζονται επίσης έργα του Μοντιλιάνι, του Σαγκάλ, ζωγράφων του κινήματος των «φοβ», εκπροσώπων του γερμανικού εξπρεσιονισμού και πολλών άλλων καλλιτεχνικών ρευμάτων. Εως την 1η Μαρτίου.

• Ρούμπενς στη Μαδρίτη

Πληθωρικά δημιουργικός, ο Ρούμπενς (1577-1640) άφησε πίσω του πάνω από 1.500 έργα ζωγραφικής, πολλά από τα οποία, κατά τη διάρκεια της ισπανικής κυριαρχίας στις Κάτω Χώρες, περιήλθαν στην κατοχή του Ισπανού βασιλιά Φιλίππου του Δ΄, ο οποίος ήταν ενθουσιώδης συλλέκτης. Ετσι, το μουσείο του Πράδο μπορεί να καυχάται για μια από τις μεγαλύτερες συλλογές έργων του Ρούμπενς (εδώ «Η πτώση», 1628). Στην έκθεση «Rubens» (έως 23/1) παρουσιάζει τώρα 90 έργα σε χρονολογική σειρά, προσφέροντας μια πλήρη αναδρομή στο έργο του. Οι πίνακες αντανακλούν την ποικιλία της θεματολογίας του, τον τρόπο που χειρίστηκε την επιρροή της κλασικής τέχνης σε πίνακες με θρησκευτικό, ιστορικό και μυθολογικό περιεχόμενο, καθώς και το ταλέντο του στην τοπιογραφία και την προσωπογραφία, που τον έκανε τον δημοφιλέστερο ζωγράφο της εποχής του.

• Επιμέλεια: Αγγελική Στουπάκη
• Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, Kυριακή, 5 Δεκεμβρίου 2010