Η Μόνα Λίζα μιλάει με τα μάτια...

Μικροσκοπικά γράμματα και αριθμοί, τα οποία ζωγράφισε ο Ιταλός καλλιτέχνης στις κόρες των ματιών του πορτρέτου, ίσως αποκαλύψουν την ταυτότητα του μοντέλου 

Υπήρξε τελικά ή όχι η γυναίκα που απεικονίζεται στον περίφημο πίνακα «Μόνα Λίζα» του ιδιοφυούς Λεονάρντο Ντα Βίντσι; Κι αν υπήρξε, ποια ήταν η πραγματική της ταυτότητα; Ο πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής για την Πολιτισμική Κληρονομιά της Ιταλίας, έφτασε στο συμπέρασμα ότι το «μυστικό» του ονόματος του μοντέλου που πρωταγωνιστεί στο έργο του Ντα Βίντσι κρύβεται στα μάτια

Ο Ιταλός καλλιτέχνης, ο οποίος έκανε πολλούς ερευνητές να στρέψουν την προσοχή τους στο αινιγματικό χαμόγελο της Μόνα Λίζα, προκειμένου να ανακαλύψουν το ποια ήταν, «οδήγησε» τον Σιλβάνο Βιντσέτι, πρόεδρο της Εθνικής Επιτροπής για την Πολιτισμική Κληρονομιά της Ιταλίας, στο συμπέρασμα ότι το «μυστικό» του ονόματος του μοντέλου που πρωταγωνιστεί στο έργο του κρύβεται στα μάτια. Ο Σιλβάνο δηλώνει ότι ο Ντα Βίντσι ζωγράφισε μέσα στις κόρες των ματιών της Μόνα Λίζα μικροσκοπικά γράμματα και αριθμούς, «χαρίζοντας» στους θεατές ακόμη ένα μυστήριο για να αποκωδικοποιήσουν. 

«Ο Λεονάρντο πάντοτε αγαπούσε να χρησιμοποιεί σύμβολα και κώδικες για να περάσει μηνύματα και ήθελε να ξέρουμε την ταυτότητα του μοντέλου χρησιμοποιώντας τα μάτια, για τα οποία πίστευε ότι αποτελούν μέσο επικοινωνίας και την πόρτα για την ψυχή. 

Αόρατα με γυμνό μάτι, στη δεξιά κόρη της Μόνα Λίζα βρίσκονται ζωγραφισμένα τα γράμματα ‘LV’, προφανώς τα αρχικά του καλλιτέχνη, όμως αυτό που είναι ζωγραφισμένο στην αριστερή κόρη είναι πολύ πιο ενδιαφέρον», λέει ο Σιλβάνο. 

Ο ίδιος προσθέτει επίσης ότι στη σκούρα καφέ-πράσινη μπογιά της κόρης και της ίριδας του αριστερού ματιού της διάσημης μορφής διακρίνονται οι λατινικοί χαρακτήρες «B» ή «S» ή πιθανόν τα αρχικά «CE», καθώς και ότι «στην αψίδα της γέφυρας στο φόντο, φαίνεται να υπάρχει ο αριθμός 72 ή το γράμμα L και ο αριθμός 2». Οσον αφορά στα μυστικά που ερευνώνται στις σελίδες του μπεστ σέλερ του Νταν Μπράουν «Κώδικας Ντα Βίντσι», σύμφωνα με το οποίο στον συγκεκριμένο πίνακα βρίσκονται κρυμμένα στοιχεία για την ακριβή τοποθεσία του Ιερού Δισκοπότηρου, ο Βιντσέτι αναφέρει: 

«Δεν ξέρουμε ακόμα τι σημαίνουν τα σύμβολα. Μπορεί να είναι και κάποιο ερωτικό μήνυμα για τη γυναίκα που απεικονίζεται στον πίνακα». Και προσθέτει: «Στην πίσω πλευρά του πίνακα είναι ζωγραφισμένοι οι αριθμοί ‘149’, με έναν τέταρτο αριθμό να έχει σβηστεί, πράγμα που σημαίνει ότι ο Λεονάρντο ζωγράφισε τον πίνακα κατά τη δεκαετία του 1490, όταν βρισκόταν στο Μιλάνο, χρησιμοποιώντας ως μοντέλο μια γυναίκα από την αυλή του δούκα του Μιλάνου Λουντοβίκο Σφόρτσα».

• Λίζα Γκεραρντίνι

Σε αντίθεση με τον Βιντσέτι, που ισχυρίζεται ότι η Μόνα Λίζα φιλοτεχνήθηκε στο Μιλάνο, ο καθηγητής Τζουζέπε Παλάντι όπως και ο βιογράφος του ζωγράφου Τζόρτζιο Βαζάρι και άλλοι επιστήμονες εμμένουν στην άποψη ότι η Τζοκόντα είναι η Λίζα Γκεραρντίνι. 

Οπως αναφέρει και σε βιβλίο του, για τη συγγραφή του οποίου χρησιμοποίησε επίσημα έγγραφα από τα αρχεία της Φλωρεντίας, η Λίζα γεννήθηκε στη Φλωρεντία τον Μάιο του 1479, παντρεύτηκε τον Φραντσέσκο Τζοκόντο και πόζαρε ως μοντέλο στον Ντα Βίντσι. 

Εξηγεί πως η οικογένεια Ντελ Τζοκόντο, που ήταν πολύ γνωστή στη Φλωρεντία, είχε δεσμούς με την οικογένεια των Μεδίκων και με τον ίδιο τον Ντα Βίντσι, που καταγόταν από την Τοσκάνη. 

Ο Τζοκόντο ήταν ένας πλούσιος έμπορος μετάξης και πελάτης του πατέρα του Λεονάρντο, που ήταν από τους σπουδαιότερους συμβολαιογράφους της Φλωρεντίας. Αναφέρει επίσης πως ο Ντα Βίντσι έζησε από το 1501 ως το 1503 στο Κιάντι, όπου η οικογένεια του Τζοκόντο είχε ένα παρεκκλήσι στο οποίο προσευχόταν συχνά η Λίζα. Και ενώ μέχρι τώρα η Μόνα Λίζα «χαμογελούσε» στο Μουσείο του Λούβρου, για τα καλά κρυμμένα μυστικά της, τώρα μας «παίζει» με τα μάτια.

• Με μεγεθυντικό φακόΚάποιοι από τους νέους «κώδικες Ντα Βίντσι» μπορεί να μην είναι ορατοί με γυμνό μάτι, αλλά φαίνονται κάλλιστα με έναν μεγεθυντικό φακό.

Ντέμη Αυλωνίτη, ΕΘΝΟΣ, 14/12/2010