Ποιος Ντα Βίντσι; Ιδού ο κώδικας Τιντορέτο

Tintoretto, Self-portrait 1588, Oil on canvas, 65 x 52 cm (25 1/2 x 20 1/2 in.) Musée du Louvre, Paris

• ΜΥΣΤΗΡΙΩΔΕΙΣ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ Ο ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ ΠΙΝΑΚΑ ΤΟΥ

Ξεχασµένο σε µια αποθήκη, θαµµένο κάτω από στρώσεις βερνικιού, σκόνης και κάπνας, περίµενε µε υποµονή να βρεθούν 43.530 ευρώ και τα κατάλληλα χέρια για να αναδείξουν την αξία και τη λάµψη του. Και τώρα που ένα από τα αριστουργήµατα του Τιντορέτο αποκαλύφθηκε για πρώτη φορά ύστερα από δεκαετίες στην αφάνεια, δηµιουργεί πονοκεφάλο σε ειδικούς και µη, καθώς ούτε ένα, ούτε δύο, αλλά εννέα αινίγµατα ζητούν λύση πάνω στον καµβά.

Ο πολύτιµος πίνακας διαστάσεων 2,70Χ2,36 µ. δεν βρίσκεται σε κάποιο παλάτσο της Βενετίας, όπως θα περίµενε κάποιος, αλλά στη βρετανική έπαυλη «Κίνγκστον Λέισι» στο Ντόρσετ. Κι αυτό διότι ο εξερευνητής, συλλέκτης και στενός φίλος του λόρδου Βύρωνα, Ουίλιαµ Μπανκς, στον οποίο ανήκε η έπαυλη του 17ου αιώνα, περνούσε µεγάλα διαστήµατα στην Ιταλία εξόριστος, λόγω των οµοφυλοφιλικών του προτιµήσεων.

«Αγόρασε τον πίνακα ως έργο του Τιντορέτο. Είχε καλό µάτι, αλλά µερικά από αυτά που αγόραζε αποδείχθηκε πως δεν ήταν αυτό που αρχικά νόµιζε. Ωστόσο το συγκεκριµένο έργο είναι συναρπαστικό και πολύ σηµαντικό για την Ιστορία της Τέχνης», λέει στον «Guardian» η Αµάντα Μπράντλι, συντηρήτρια του Εθνικού Συµβουλίου για την Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονοµιάς στη Βρετανία, στο οποίο έχει περιέλθει από το 1981 η έπαυλη του Μπανκς µαζί µε το περιεχόµενό της.

«Οταν πρωτοείδαµε τον πίνακα δεν ήταν σε άθλια κατάσταση, ήταν όµως υπερβολικά βρώµικος και µε δυσκολία µπορούσαµε να διακρίνουµε τις µορφές», συνεχίζει η κ. Μπράντλι.

Μάλιστα δεδοµένης της αµφισβητούµενης προέλευσης και του κόστους συντήρησής του, έµεινε στην αποθήκη.

Τώρα όµως που ο πίνακας, τον οποίο ο Τιντορέτο ζωγράφισε γύρω στο 1560 µε 1570, αστράφτει, οι ειδικοί καλούνται να αποφανθούν τι απεικονίζει και να διαπιστώσουν κατά πόσον ανταποκρίνεται ο τίτλος που φέρεται να έχει «Απόλλων και Μούσες», ενώ εν συνεχεία µετονοµάστηκε σε «Απόλλων ή Υµέναιος στεφανώνει ποιητή και του δίνει σύζυγο». Η κεντρική µορφή ίσως είναι ο Απόλλων ή ο Υµέναιος, η θεότητα που προστάτευε τον γάµο. Οµως ποια είναι η ταυτότητα όλων των υπολοίπων; Ποια είναι η γυναίκα µε την πλάτη γυρισµένη στον θεατή; Ποια είναι η φερόµενη ως σύζυγος; Αυτά είναι µερικά µόνο από τα αινίγµατα που ζητούν λύση.

Γι’ αυτό και το Συµβούλιο ζητά τη συµβολή όχι µόνο των ειδικών, αλλά και οποιουδήποτε έχει να καταθέσει πρόταση (http://www.nationaltrust.org.uk/main).

• Τρία κρυµµένα µυστικά

Γιατί ο Ηρακλής;
Αν υποθέσουµε πως η µορφή µε τη λεοντή, το τόξο και το ακόντιο είναι ο Ηρακλής, τι ρόλο έχει στη σκηνή;

Εφερε «πεντάρες»
Στην κάτω δεξιά γωνία του πίνακα βλέπουµε ένα ζάρι µε πέντε βούλες.

Ποια είναι η σηµασία του;

Συµβολικός χρυσός
Ποιος είναι ο ρόλος της χρυσής κούπας, του χρυσού πιάτου µε τα νοµίσµατα και του χρυσού κουτιού;

• Επιµέλεια: Μαίρη Αδαµοπούλου, ΤΑ ΝΕΑ: Πέμπτη 10 Ιουνίου 2010