Wednesday, November 11, 2009

Η ζωγραφική παίρνει τη ρεβάνς

  • Η πρόσφατη φουάρ του Παρισιού ήταν η πιο πετυχημένη της δεκαετίας, αποδεικνύοντας ότι ο σωστός σχεδιασμός και τα καλά έργα βρίσκουν, παρά την κρίση, πρόθυμους αγοραστές

Ακούγεται παράδοξο αλλά η φουάρ που ολοκληρώθηκε πριν από λίγες μέρες στο Παρίσι ήταν η πλέον επιτυχημένη της τελευταίας δεκαετίας, παρά την κρίση που πλήττει παγκοσμίως την αγορά της τέχνης.

Εργο του πολωνικής καταγωγής ζωγράφου Αντάμ Ανταχ, που εντυπωσίασε το γαλλικό κοινό

Εργο του πολωνικής καταγωγής ζωγράφου Αντάμ Ανταχ, που εντυπωσίασε το γαλλικό κοινό

Κι αυτό όχι μόνο από άποψη επισκεπτών, αλλά και (αυτό είναι που κυρίως μας ενδιαφέρει) από άποψη έργων.

Η γαλλική πρωτεύουσα φαίνεται πως παίρνει τη ρεβάνς από τις φουάρ του Λονδίνου ή ακόμα και του Μαϊάμι, καταθέτοντας ένα καλά οργανωμένο «σχέδιο δράσης» που είχε στόχο να ενθαρρύνει ακόμα και τους πλέον επιφυλακτικούς αγοραστές: προσεκτική επιλογή έργων, μονογραφικές παρουσιάσεις καλλιτεχνών, θεματικές ενότητες, συνεργασίες, αποφυγή πολιτικοποιημένης τέχνης (ο Λιβανέζος καλλιτέχνης Βάλιντ Ράαντ στη νεοϋορκέζικη «Πάουλα Κούπερ» αποτέλεσε μία από τις λιγοστές εξαιρέσεις), αλλά και επιστροφή σε «σταθερές» αξίες.

Η έμφαση δόθηκε, με άλλα λόγια, στη ζωγραφική, το σχέδιο και τη γλυπτική και πολύ λιγότερο, για παράδειγμα, στο βίντεο, αν και η παρισινή γκαλερί Βολφ είχε οργανώσει ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον πρόγραμμα προβολών. Πέρα από το γεγονός ότι είδαμε (επιτέλους) καλή ζωγραφική (αναφέρω ενδεικτικά τη δουλειά τού πολωνικής καταγωγής Αντάμ Ανταχ που ζει και εργάζεται εδώ και μια εικοσαετία στο Παρίσι), η στροφή σε γνωστά ονόματα δεν είχε από την άλλη συντηρητικό χαρακτήρα, αφού σήμανε για παράδειγμα ότι Γάλλοι νεορεαλιστές, όπως ο Βιλεγκλέ και ο Ενς, ή καλλιτέχνες της ιταλικής άρτε πόβερα, όπως ο Γιάννης Κουνέλλης, υπερίσχυσαν των εμπορικότερων ποπ καλλιτεχνών.

Επιπλέον, στο κύριο τμήμα της φουάρ, που φιλοξενείται στο Γκραν Παλέ, δέκα από τις μεγαλύτερες γκαλερί του κόσμου, μεταξύ των οποίων και η γνωστή Γκακόσιαν (προσεχώς με παράρτημα και στο Παρίσι), παρουσίασαν σε έναν ειδικά διαμορφωμένο χώρο 300 τ.μ. έργα αποκλειστικά μοντέρνας τέχνης (Μπέκμαν, Μπέικον, Πικάσο κ.λπ.). Σε αντίθεση με άλλες φουάρ που προτιμούν να διαχωρίζουν τη σύγχρονη από τη μοντέρνα τέχνη, το Παρίσι επέμενε από την αρχή στη συνέκθεσή τους και φέτος δικαιώθηκε διπλά: πέρα από το κοινό πρότζεκτ των δέκα γκαλερί, τα πρώτα έργα που πουλήθηκαν ήταν ένας Νικολά ντε Σταλ και ένας Ντιμπιφέ.

Στον χώρο πάντα του Γκραν Παλέ, γνωστές γκαλερί, όπως η «Μάριον Γκούντμαν» με διπλή έδρα στη Νέα Υόρκη και το Παρίσι (από τις 198 αίθουσες τέχνης οι 75 προέρχονταν από τη Γαλλία), συγκέντρωσαν τα καλύτερά τους προσέχοντας αυτή τη φορά ιδιαίτερα το στήσιμο. Εδώ είδαμε νέα δουλειά του κορυφαίου Γκέρχαρντ Ρίχτερ, κολάζ μεγάλων διαστάσεων του εννοιολογικού Τζον Μπαλτεζάρι αλλά και του πολιτικοποιημένου Γουίλιαμ Κέντριτζ, εξαιρετικές ακουαρέλες της Τάσιντα Ντιν, νέες δουλειές των σταρ της φωτογραφίας Τζεφ Γουόλ και Τόμας Στρουθ, αλλά και ένα ποιητικό βίντεο του Αμαρ Κάνβαρ από την Ινδία.

Η γκαλερί «Κάρστεν Γκρεβ» παρουσίασε, από την άλλη, ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον σύνολο, με κυρίαρχη μορφή έκφρασης τη γλυπτική: πλάι σε πρόσφατα σχέδια, ακουαρέλες, αλλά και κάποια μικρά γλυπτά της Λουίζ Μπουρζουά (τα περισσότερα από τα οποία πουλήθηκαν σχεδόν αμέσως), εκτέθηκαν οι ονειρικές συρμάτινες συνθέσεις της Λουίζ Ούνγκερ από την Κολονία και μια εντυπωσιακή εγκατάσταση της ταλαντούχας Κλερ Μόργκαν από το Μπέλφαστ με θέμα την πτώση ενός πουλιού που έκλεψε την παράσταση.

Το άνετο στήσιμο και οι θεματικές ή μονογραφικές προσεγγίσεις μάς επέτρεψαν να ανακαλύψουμε τόσο έργα νέων καλλιτεχνών όσο και φρέσκιες δημιουργίες των ήδη καθιερωμένων, όπως τη δουλειά της Σοφί Καλ στην γκαλερί «Εμανουέλ Περοτέν» με θέμα την ταφή των κοσμημάτων της μητέρας της στον Βόρειο Πόλο ή τις (αδύναμες δυστυχώς) σκηνοθετημένες φωτογραφίες της Μαρίνα Αμπράμοβιτς με παιδιά-στρατιώτες από το Λάος στην «Γκι Μπάρτσκι» από τη Γενεύη. Ακόμα και το δεύτερο μέρος της φουάρ στον εξωτερικό χώρο του Λούβρου (μόνιμος συνεργάτης τα τελευταία τέσσερα χρόνια της φουάρ, προκειμένου να ενισχύσει μεταξύ άλλων το άνοιγμά του στον χώρο της σύγχρονης τέχνης), το οποίο περιλάμβανε νεότερες κυρίως γκαλερί στα όρια του κιτς, ανακαλύψαμε ενδιαφέροντα έργα: όπως την τελευταία δουλειά της Γαλλίδας Βαλερί Φαβρ στη βερολινέζικη «Μπάρμπαρα Τιμ» ή ακόμα τους εξαιρετικούς εννοιολογικούς καλλιτέχνες της χαμηλών τόνων «Ανι Τζέντιλς» από την Αμβέρσα με κεντρικό άξονα την έννοια του αστικού χώρου.

Το τρίτο κομμάτι της φουάρ εκτυλίχθηκε στον κήπο των Tuileries με εγκαταστάσεις και γλυπτά που συνδιαλέγονταν έξυπνα με τον περιβάλλοντα χώρο. Μεταξύ άλλων, ο Ρένος Χίππας παρουσίασε το Marclay's Bike του Ντομινίκ Μπλε, ενώ η βερολινέζικη γκαλερί «Κρίστιαν Νάγκελ» έστησε έξυπνα μέσα στο μεγάλο συντριβάνι τη διαδραστική εγκατάσταση του Κάδερ Ατια με τα δεκάδες κύμβαλα να ηχούν διαφορετικά κάθε στιγμή, ανάλογα με τη δύναμη της βροχής και του αέρα. *

No comments: