Το μυστήριο πίσω από το έργο του Μαγκρίτ

• ΕΚΑΤΟ ΕΡΓΑ ΣΤΗΝ ΑΓΓΛΙΑ

• Μήλα, καπέλα και πίπες, τοποθετημένα σε ασυνήθιστα περιβάλλοντα, ίσως να περιέχουν καλά κρυμμένα στοιχεία για τη ζωή του ζωγράφου

Η αυτοκτονία της μητέρας του φαίνεται οτι επιρέασε βαθιά το έργο του Ρενέ Μαγκρίτ

Με μια πρώτη ματιά τα έργα του Ρενέ Μαγκρίτ μπορεί να μοιάζουν με ένα παιχνίδι μεταξύ πραγματικότητας και ψευδαίσθησης. Οι ευφυείς συνθέσεις του με καθημερινά αντικείμενα, όπως μήλα, καπέλα και πίπες, τοποθετημένα σε ασυνήθιστα περιβάλλοντα, ίσως να περιέχουν καλά κρυμμένα στοιχεία για την ίδια του ζωή.

Σε αυτή τη μυστηριώδη και αρκετά σκοτεινή πτυχή της ζωής του εστιάζει η πρώτη μεγάλη αναδρομική έκθεση έργων του Βέλγου ζωγράφου -μετά από είκοσι χρόνια- με τίτλο "Rene Magritte: The Pleasure Principle" (Η Αρχή της Απόλαυσης), η οποία εγκαινιάστηκε την Παρασκευή στην γκαλερί Τέιτ Λίβερπουλ στην Αγγλία.

Ο Μαγκρίτ έλεγε ότι οι εικόνες του δεν κρύβουν κάτι, παρότι σε κάποιους πίνακες δηλώνει ακριβώς το αντίθετο. Οπως όταν ζωγραφίζει μια πίπα και από κάτω γράφει "Αυτό δεν είναι μια πίπα". "Η ζωγραφική μου είναι ορατές εικόνες που δεν κρύβουν κάτι - προκαλούν μυστήριο και, πράγματι, όταν κάποιος βλέπει έναν από τους πίνακές μου, θέτει στον εαυτό του αυτήν την απλή ερώτηση: Tι σημαίνει αυτό; Οι πίνακές μου δεν σημαίνουν κάτι, επειδή και το μυστήριο δεν σημαίνει κάτι - είναι απλά άγνωστο".


Οταν ο Ρενέ Μαγκρίτ ήταν 13 ετών, η μητέρα του αυτοκτόνησε πνίγοντας τον εαυτό της στον ποταμό Σαμπρ. Αυτή δεν ήταν η πρώτη απόπειρα. Είχε δοκιμάσει πολλές φορές να αυτοκτονήσει, γεγονός που έκανε τον σύζυγό της Λεοπόλντ να την κλειδώνει στο δωμάτιο. Μια μέρα δραπέτευσε και εξαφανίστηκε για μέρες. Αργότερα, ανακαλύφθηκε η σορός της στο ποτάμι.

Σύμφωνα με κάποιους, ο μικρός Μαγκρίτ ήταν παρών όταν ανασύρθηκε η σορός της από το ποτάμι και εκείνη ήταν καλυμμένη από το φουστάνι της. Ισως αυτή η εικόνα να τον στοίχειωσε και αυτή να αποτυπώνεται στο έργο "Les amants" (Οι εραστές) με τους εραστές που φιλιούνται, καθώς τα κεφάλια τους είναι τυλιγμένα σε υφάσματα.

Πάντως, είτε ο Μαγκρίτ είδε τη σοκαριστική εικόνα της αυτοκτονίας της μητέρας του είτε όχι, το γεγονός έρχεται και επανέρχεται σαν εμμονή και σε άλλα έργα του, όπως στο "L' assassin menace" (Ο απειλητικός δολοφόνος), με τη ματωμένη-δολοφονημένη γυμνή γυναίκα. Ή τη γυναίκα που φοράει τη χειρουργική μάσκα μέσα στο ντουλάπι στον πίνακα "Ο Μυστικός Παίκτης".

Η γκαλερί Τέιτ, συγκεντρώνοντας πάνω από 100 έργα του Μαγκρίτ -μερικά από αυτά εκτίθενται για πρώτη φορά στη χώρα- μαζί με σχέδιά του, κολάζ, πρώιμα έργα του για διαφημιστικούς σκοπούς, σπάνιες φωτογραφίες και προσωπικά του βίντεο, φιλοδοξεί να αποκαλύψει μέρος της πηγής έμπνευσής του και να προσφέρει μια νέα ανάγνωση στον κόσμο του σουρεαλιστή και ντανταϊστή ζωγράφου.

Ο Ρενέ Μαγκρίτ ήταν πάντα πολιτικός επαναστάτης και αντιφασίστας. Οταν τελείωσε ο Β΄ Παγκόσμιος πόλεμος, μπήκε στο βελγικό Κομμουνιστικό Κόμμα. Για τις πολιτικές πεποιθήσεις του σε σχέση με το έργο του έλεγε: "Η κομμουνιστική μου άποψη είναι εντελώς δική μου. Η τέχνη μου έχει αξία στο σημείο που αντιτίθεται στο ιδεώδες της μπουρζουαζίας, στο όνομα της οποίας η ζωή εξαφανίζεται".
ΣΟΦΙΑ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ,ΕΘΝΟΣ, 25/6/2011