70 νεοελληνικοί θησαυροί

• ΣΤΟ ΙΔΡΥΜΑ ΘΕΟΧΑΡΑΚΗ

• Εκθεση με έργα Λύτρα, Ιακωβίδη, Μαλέα, Μόραλη, Οικονόμου, Ψυχοπαίδη της Συλλογής Κατσίγρα φανερώνουν τον μεγάλο πλούτο των διαφορετικών ζωγραφικών κατακτήσεων των Ελλήνων καλλιτεχνών

Βασίλειος Χατζής, "Το λιμάνι της Πάτρας"

Η νεοελληνική τέχνη οφείλει πολλά για την προάσπιση και την προβολή της σε κάποιους εμπνευσμένους συλλέκτες του τόπου μας, οι οποίοι με πάθος, ευαισθησία και συχνά με καθαρή συνείδηση της προσφοράς τους συνέλεξαν έργα τέχνης και τα δώρισαν προς αισθητικό όφελος όλων.
Ενας απ΄ αυτούς ήταν ο γιατρός Γ. Ι. Κατσίγρας, ο οποίος δώρισε τη συλλογή του, αποτελούμενη από 781 έργα, στον Δήμο Λάρισας το 1981, με την προϋπόθεση να δημιουργηθεί μουσείο και νομικό πρόσωπο με την επωνυμία Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας ? Μουσείο Γ. Ι. Κατσίγρα.
Το όνειρό του και ο όρος του πήραν σάρκα και οστά, πέντε χρόνια μετά τον θάνατό του (1998). Το 2003 εγκαινιάστηκε το μουσείο, από τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κ. Στεφανόπουλο.
Από το πανόραμα της νεοελληνικής ζωγραφικής, χαρακτικής και σχεδίων της Συλλογής Κατσίγρα, που αρχίζει από τον 19ο αιώνα και καταλήγει στον Γιάννη Ψυχοπαίδη, για πρώτη φορά ένας μεγάλος αριθμός έργων, περίπου 70, θα παρουσιαστεί στην Αθήνα, στο Ιδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη, από τις 23 του μήνα έως τις 18 Σεπτεμβρίου. Πρόκειται για τα αριστουργήματα της συλλογής, επιλεγμένα από τον επιμελητή της έκθεσης Τάκη Μαυρωτά.

Κωνσταντίνος Μαλέας, "Λαύριο, 1918-20"

• Ξεχωρίζουν

Ας αναφέρουμε μερικά: "Η Αποκαθήλωση" του σημαντικού εκφραστή της Επτανησιακής Σχολής Ν. Καντούνη, "Η προσωπογραφία της κυρίας Στεφάνου Ράλλη και της κόρης της" από τον μεγάλο ζωγράφο της Σχολής του Μονάχου Γιώργο Ιακωβίδη, "Η προσωπογραφία του Κωνσταντίνου Μελά" του Νικηφόρου Λύτρα, το υπέροχο "Λιμάνι της Πάτρας" του Β. Χατζή, η αξεπέραστη "Ακρόπολη", "Το Λαύριο", "Η Σπάρτη" και "Οι Δελφοί" του Κ. Μαλέα (από τα 17 έργα Μαλέα που διαθέτει η συλλογή, δείχνοντας μια από τις εμμονές του συλλέκτη), "Το κορίτσι με τις γαλοπούλες" του Θεόφραστου Τριανταφυλλίδη, "Η γυναίκα με το σάλι" του Δ. Γαλάνη, του μοναδικού Ελληνα καλλιτέχνη που έγινε Γάλλος ακαδημαϊκός. Και πού να σταματήσουμε στα "Μέγαρα" του Νικολάου Λύτρα, στο "Σπίτι με την κόκκινη τέντα" του Μ. Οικονόμου, στο αισθησιακό "Γυμνό" του Γ. Μόραλη ή στη "Διαδήλωση" του νεότερου της συλλογής Γ. Ψυχοπαίδη;

Γ. Μόραλης, "Το γυμνό"

Ολα αυτά τα έργα φανερώνουν τον μεγάλο πλούτο των διαφορετικών ζωγραφικών κατακτήσεων των Ελλήνων καλλιτεχνών.
Συγχρόνως μαρτυρούν πως η συγκεκριμένη συλλογή αποτελεί ένα ψηφιδωτό της νεοελληνικής τέχνης, από το οποίο απουσιάζει εντελώς η γλυπτική.
Σύμφωνα με τον Τ. Μαυρωτά, "πάθος και πνεύμα, περισυλλογή και εγρήγορση διακρίνονται στα έργα της Συλλογής Κατσίγρα.
Ο πολυπρόσωπος χαρακτήρας των καλλιτεχνών της συλλογής μάς δίνει μια πολύπλευρη εικόνα των αισθητικών τάσεων και των πολλαπλών αναζητήσεων".

Μιχάλης Οικονόμου, "Σπίτι με κόκκινη τέντα"

• Η ΦΙΛΙΑ ΚΑΙ ΟΙ... ΕΜΜΟΝΕΣ

Ο Γιώργος Ι. Κατσίγρας, γεννημένος στη Νέα Φιλιππούπολη Λάρισας, το 1914, πόλη που ίδρυσε ο πατέρας του με άλλους Φιλιππουπολίτες, διωγμένους από την Ανατολική Ρωμυλία, υπήρξε ένας αναγνωρισμένος γιατρός και ιδιοκτήτης κλινικής, αλλά και συλλέκτης έργων τέχνης. Τον κύριο όγκο της συλλογής του τον σύστησε μεταξύ 1950 και 1965. Ανέπτυξε φιλία με αρκετούς καλλιτέχνες, όπως τον Σπύρο Βασιλείου, από τον οποίο απέκτησε 19 έργα, τον Δ. Γαλάνη, τον Βασίλη Ιθακήσιο, τον Τάσσο, τον Κώστα Μαλάμο κ.ά.

Ως συλλέκτης είχε τις εμμονές του, πράγμα που φαίνεται από τα 17 έργα Μαλέα στη συλλογή του, 47 χαρακτικά του Σικελιώτη, 22 λάδια του Αστεριάδη, 10 πίνακες του Γουναρόπουλου κλπ. Από τη γενιά του ΄30 δεν προτιμά τον Εγγονόπουλο και τον Τσαρούχη, ενώ η γενιά του ΄60 απουσιάζει εντελώς από τη συλλογή του. Για την προσφορά του βραβεύτηκε το 1983 από την Ακαδημία Αθηνών.

• ΣΛΗΜΑΝ
Η Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας - Μουσείο Γ. Ι. Κατσίγρα διαθέτει και τα έπιπλα του γραφείου του Ερρίκου Σλήμαν, σχεδιασμένα από τον Ερνέστο Τσίλερ και κατασκευασμένα στη Βιέννη το 1880. Τα απέκτησε ο Γ. Ι.Κατσίγρας και τα δώρισε, μαζί με 1.250 βιβλία τέχνης και 4.500 βιβλία λογοτεχνίας και ποίησης.

ΔΗΜΗΤΡΑ ΡΟΥΜΠΟΥΛΑ, ΕΘΝΟΣ, 16/6/2011