Friday, May 20, 2011

ΔΕΣΤΕ τη νέα γενιά εικαστικών


Οι 6 υποψήφιοι για το βραβείο θα εκθέτουν τα έργα τους από την επόμενη Τετάρτη στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
Θεωρείται το ελληνικό βραβείο «Turner». Είναι το βραβείο «ΔΕΣΤΕ», η μοναδική στο είδος της εικαστική διάκριση στην Ελλάδα, που απονέμεται κάθε δύο χρόνια σε νέο καλλιτέχνη, μικρότερο των 40 ετών.
 
Οι έξι φετινοί υποψήφιοι για το 11ο βραβείο θα παρουσιάσουν τη δουλειά τους σε μια έκθεση που θα φιλοξενηθεί για δεύτερη φορά στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, από την ερχόμενη Τετάρτη έως και τις 30 Οκτωβρίου. Οι τέσσερις από τους έξι ζουν και εργάζονται εκτός Ελλάδας, ενώ όλοι τους έχουν σημαντική παρουσία στο εξωτερικό, γεγονός που προβάλλει το διεθνή χαρακτήρα της νέας ελληνικής τέχνης.

Διεθνής κριτική επιτροπή, αποτελούμενη από τους Δάκη Ιωάννου (πρόεδρος του Ιδρύματος ΔΕΣΤΕ), Madeleine Grynsztejn (διευθύντρια του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης στο Σικάγο), Κάσπερ Κένινγκ (διευθυντής του Μουσείου Ludwig Koln, στην Κολονία), Τζέσικα Μόργκαν (Tate Modern), Σάρα Θόρντον (δημοσιογράφος) και Andro Wekua (εικαστικός), θα επιλέξουν το νικητή, που θα ανακοινωθεί στις 14 Σεπτεμβρίου. Το βραβείο συνοδεύεται από 10.000 ευρώ. Ας τους γνωρίσουμε:
*Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης: Β. Σοφίας και Ηροδότου 1

  • Γιάννης Βαρελάς
Απόφοιτος της ΑΣΚΤ και του Royal College of Art του Λονδίνου, ζει στη Βιέννη. Είναι ο γνωστότερος της παρέας των έξι, με εντυπωσιακή εκθεσιακή δραστηριότητα στο εξωτερικό. Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1977.

  • Λογική και φαντασία

Θα παρουσιάσει μια εγκατάσταση από επιτοίχια έργα και βίντεο, ανασυνθέτοντας και επαναπροσδιορίζοντας την αφηγηματική δομή του θεατρικού έργου «Δούλες» του Ζαν Ζενέ. Προσπαθεί, όπως εξηγεί, να αναδείξει τον εννοιολογικό πυρήνα σχέσεων εξάρτησης και εξουσίας, εδραιωμένων στον κοινωνικό ιστό, αλλά και την ανασύνθεση της ψυχαναλυτικής ταυτότητας του τραύματος.

«Πρόθεσή μου είναι να δημιουργήσω ένα σημείο σύγκρουσης, όπου η λογική αλήθεια έρχεται αντιμέτωπη με το παράλογο των φαντασιώσεων. Το φαντασιακό εδώ έρχεται να κυριαρχήσει μέσω συναισθημάτων αγριότητας, φόβου και πόθου.

Στα έργα μου εν γένει με απασχολούν τα αρχετυπικά μοντέλα της ανθρώπινης κατανόησης και του αυτοπροσδιορισμού. Βέβαια, αυτό προσπαθώ να το διερευνώ οργανώνοντας πλέγματα ιστορικών αναφορών αλλά και εμπειρικών κανόνων. Με ενδιαφέρει να δουλεύω οργανώνοντας σειρές έργων έτσι ώστε, όπως οι λέξεις αποκτούν αξία μέσα σε προτάσεις, τα επιμέρους έργα να συνθέτουν μια εργαλειακή ταυτότητα απέναντι σε ένα γενικότερο αίτημα μιας έκθεσης, αυτό που λένε να είναι δέσμια μιας ειδικής σκοπιμότητας.

Η συμμετοχή στο ΔΕΣΤΕ είναι μια πολύ καλή ευκαιρία ένας νέος καλλιτέχνης να δείξει τη δουλειά του σε ένα ευρύτερο και ουσιαστικό context και να ενθυλακώσει τη σημαντική αυτή εμπειρία ως πολύτιμη αποσκευή για το μέλλον. Τα τελευταία χρόνια βιώνουμε μια αποκρυστάλλωση οργανωτικής και πρακτικής δουλειάς και από τη μεριά των δημιουργών και από τη μεριά της ανάπτυξης ενός θεσμικού πλαισίου, μιας υποδομής -αμιγώς ιδιωτικής- προκειμένου να δημιουργούνται συνθήκες, εκθέσεις και εικαστικές διοργανώσεις».

  • Αναστασία Δούκα

Με πτυχίο Γλυπτικής και μεταπτυχιακό δίπλωμα Ψηφιακών μορφών τέχνης στην ΑΣΚΤ, έζησε για λίγο και στη Βιέννη. Γεννήθηκε το 1979 στην Αθήνα.

  • Τυχοδιώκτες και περιπλανώμενοι

Η εγκατάστασή της «Lazy Suzan Not» παίρνει το όνομά της από τον κυκλικό δίσκο σερβιρίσματος, που περιστρέφεται ώστε να σερβιριστούν οι συνδαιτυμόνες ενός γεύματος. Μόνο που ο δικός της θα παραμένει ακίνητος. «Η πραγματική διάσταση του γλυπτού βρίσκεται στην ανοίκεια εικόνα της θαλάσσιας πλατφόρμας άντλησης πετρελαίου. Η γιγαντόσωμη πλατφόρμα, που επιπλέει καταμεσής στο πέλαγος, σημαδεύει τον τόπο που υπάρχει το κοίτασμα. Εκεί θα συμπλεύσουν όσοι βρίσκονται προς αναζήτηση πλούτου και θα καταβάλουν προσπάθεια με σκοπό την ανταμοιβή τους. Τυχοδιώκτης και περιπλανώμενος, ένα δίπτυχο φιγούρας ανθρώπου που έχει τη διάθεση να προσπαθήσει σκληρά για την προσωπική του φλέβα χρυσού», εξηγεί.

«Στην Αθήνα υπάρχει πλέον διαμορφωμένη αίσθηση κοινού στόχου για επικοινωνία της σύγχρονης εικαστικής πραγματικότητας και εκτός συνόρων. Είναι δεδομένο πως η παραγωγή έργων αλλά και η ανάγνωσή τους γίνονται με κριτήρια που δεν εμμένουν σε έναν τοπικό χαρακτήρα, παρ' όλο που συχνά η διάθεση αυτή δημιουργεί κουραστικά φαινόμενα ετεροπροσδιορισμού. Φυσικά, αυτό δεν αρκεί για να θεωρήσει κανείς πως συμμετέχει ενεργά και ισότιμα στη διεθνή πραγματικότητα. Το βραβείο ΔΕΣΤΕ είναι ένας θεσμός που έχει ξεκάθαρο σκοπό από τη φύση του και δίνει βήμα σε καλλιτέχνες να παρουσιάσουν μια συγκροτημένη άποψη της δουλειάς τους».
  • Ειρήνη Μίγα
Με σπουδές στην ΑΣΚΤ και το κολέγιο Saint Martins του Λονδίνου, αυτή την περίοδο ζει στη Νέα Υόρκη, καθώς κάνει το μεταπτυχιακό της στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια. Γεννήθηκε στη Λάρισα, το 1981.

  • Ανάμεσα στο αληθινό και το οικείο

Θα παρουσιάσει ένα σύνολο έργων που αποτελείται κυρίως από γλυπτά. «Στα έργα μου με ενδιαφέρουν οι στιγμές που νιώθεις να παραπαίεις ανάμεσα στο αληθινό και οικείο και στα αντίβαρά τους, εκείνες οι στιγμές που αισθάνεσαι παγιδευμένος ανάμεσα σε αντίρροπες δυνάμεις για να ανακαλύψεις πως τελικά η ουσία είναι πάντα μία και η ενότητα αυτής αδιάσπαστη. Θέλησα να δημιουργήσω ένα "θέαμα ολικό αλλά διασπασμένο", κατά τον Barthes, και να βάλω το θεατή σε μία διαδικασία αναζήτησης της εικόνας, που γεννιέται έπειτα από την εξερεύνηση μιας τέτοιας κατάστασης.

Στα έργα μου επιθυμώ το διάλογο και την αποκάλυψη εντυπωσιακών σχέσεων φαινομενικά αντίνομων καταστάσεων. Οι πηγές των αναφορών μου ποικίλλουν. Ξεκινούν από τη χαρτογράφηση προσωπικών καταστάσεων, στοιχείων του τόπου καταγωγής μου, όπως κεντήματα, παραμύθια, εργαλεία, και συνεχίζουν με επισκέψεις σε διάφορα σημεία της ευρύτερης ιστορίας της τέχνης και αναφορές σε σύγχρονα επεισόδια και "μύθους".

Αναμφισβήτητα είναι μια δύσκολη περίοδος για την Ελλάδα. Εικαστικά είμαστε γόνιμοι, γίνονται πολύ ενδιαφέρουσες εκθέσεις, οι περισσότερες εκ των οποίων ξεκινούν από καθαρά ιδιωτικές πρωτοβουλίες. Νέα παιδιά με όραμα και ιδιάζουσα εικαστική γλώσσα δίνουν το στίγμα της Ελλάδας στο εξωτερικό.

Η διαδικασία συμετοχής και μόνο σε ένα τέτοιο βραβείο είναι, εκτός από τιμητική για τον καλλιτέχη, μεγάλη ευκαιρία να δείξει τη δουλειά του στο ευρύ κοινό, καθώς τα βραβεία ΔΕΣΤΕ είναι αρκετά δημοφιλή. Παράλληλα, σκεπτόμενη την κριτική επιτροπή, δίνει τη δυνατότητα σε νέους Ελληνες καλλιτέχνες να συνομιλήσουν για το έργο τους με εξαιρετικά καταταξιωμένους ανθρώπους της παγκόσμιας εικαστικής σκηνής».
  • Αλεξάνδρα Μπαχζέτση
Μισή Ελληνίδα, μισή Ελβετίδα, είναι η πρώτη φορά που εκθέτει στη χώρα. Γεννήθηκε το 1974 στη Ζυρίχη και ζει μεταξύ Βασιλείας και Ζυρίχης.

  • Η χειρονομία της κίνησης

Βασικό ερευνητικό αντικείμενο της δουλειάς της αποτελούν τα διάφορα είδη των παραστατικών τεχνών, οι χορογραφικές τεχνικές και οι μορφές σκηνικής συμπεριφοράς. Θεωρεί την πρακτική της τόσο ως εικαστικού όσο και ως χορεύτριας και χορογράφου. Το ενδιαφέρον της στρέφεται στους κώδικες που διέπουν τη χειρονομία και την κίνηση, τόσο στην καθημερινότητα όσο και επί σκηνής. Οι περφόρμανς της αντλούν υλικό από τη στερεοτυπική αναπαράσταση του γυναικείου σώματος στη σύγχρονη ποπ κουλτούρα, τη βιομηχανία της διασκέδασης και του σεξ. Υπονομεύοντας τις κλισέ εικόνες της εμπορευματοποιημένης θηλυκότητας και του εξιδανικευμένου αρσενικού, τις ενσωματώνει στη μορφολογική γλώσσα και τις χρησιμοποιεί ως βασικά δομικά υλικά. Εργα της έχουν παρουσιαστεί και σε μουσεία και σε θέατρα. Θα παρουσιάσει δύο βίντεο, το «Handwerk» και το «Rehearsal».
  • Ευτύχης Πατσουράκης
Απόφοιτος της ΑΣΚΤ και του κολεγίου Saint Martins του Λονδίνου, ζει στην Αθήνα, αλλά παρουσιάζει τη δουλειά του διεθνώς. Πρόσφατα απέκτησε έργα του το μουσείο Migros της Ζυρίχης, ενώ επιλέχτηκε στην ArtNova στο Μαϊάμι. Γεννήθηκε το 1967, στα Χανιά.

  • Κολάζ ανθρώπων ηττημένων

«Ορίζοντας» και «Δέρμα» είναι τα δύο νέα έργα του για το βραβείο ΔΕΣΤΕ. «Για την κατασκευή τους χρησιμοποίησα έργα που έχω συλλέξει αγοράζοντάς τα από διάφορα παζάρια, αλλά και χρησιμοποιημένα αντικείμενα, τα οποία απέκτησα αντικαθιστώντας τα με καινούργια έπειτα από συνεννόηση με τους ιδιοκτήτες τους. Εφευρίσκοντας ένα είδος ιδιότυπων κολάζ, προέκυψαν έργα που φέρουν έντονα τα ίχνη ανώνυμων ανθρώπων, υποκειμένων τα οποία δεν έχει καταγράψει η επίσημη ιστορία, ανθρώπων καθημερινά ηττημένων. Μέσα απ' αυτή τη νέα ενότητα δουλειάς διερευνώ έννοιες όπως συμμετοχή, συλλογικότητα, ατομικός και δημόσιος χώρος.

Εχουμε όλοι αντιληφθεί τι έχει συμβεί στην Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίες. Το σίγουρο είναι πως η έλλειψη σοβαρού σχεδιασμού και στρατηγικής από την πλευρά της πολιτείας δεν επηρέασε μόνο το χώρο του πολιτισμού. Ανθρωποι με ευαισθησία και γνώσεις, που τους ενδιαφέρει ουσιαστικά ο χώρος, δεν είναι πολλοί και η εμπειρία μου λέει πως έχουν ταλαιπωρηθεί αρκετά προσπαθώντας να εξηγούν συχνά τα αυτονόητα.

Υπάρχουν αρκετοί ενδιαφέροντες καλλιτέχνες. Περιμένω να δω αν θα θελήσουν κάποιοι -ιδιώτες και θεσμοί- να τους στηρίξουν σε βάθος χρόνου. Οχι άλλες χλιαρές και σπασμωδικές κινήσεις χωρίς συνέχεια. Το βραβείο ΔΕΣΤΕ δίνει τη δυνατότητα σε μια μεγάλη ομάδα ανθρώπων, ειδικών και μη, να έρθουν σε επαφή με το έργο κάποιων καλλιτεχνών».
  • Θεόδωρος Σταματογιάννης
Σχετικά άγνωστος στο αθηναϊκό κοινό, ο νεαρός υποψήφιος ζει στη Γλασκόβη. Απόφοιτος της ΑΣΟΕΕ και της ΑΣΚΤ, ολοκλήρωσε το μεταπτυχιακό του στη Σχολή Καλών Τεχνών της Γλασκόβης. Γεννήθηκε το 1977, στα Ιωάννινα.
  • Γλυπτική με αρχιτεκτονικά στοιχεία

Ο τρόπος «με τον οποίο απλά αρχιτεκτονικά στοιχεία και υλικά μπορούν να επανερμηνευθούν με απώτερο σκοπό τη δημιουργία γλυπτικής» τον απασχολεί και στο νέο του έργο. «Είναι η συνέχεια μιας έρευνας που ξεκίνησε όταν ήμουνα φοιτητής στη Σχολή Καλών Τεχνών στην Αθήνα και η οποία από το 2007 έχει επικεντρωθεί κυρίως στη σχέση αρχιτεκτονικού και γλυπτικού χώρου. Είναι η χρονιά που μετακόμισα στη Γλασκόβη, προκειμένου να συνεχίσω τις σπουδές μου σε μεταπτυχιακό επίπεδο. Εκτοτε στα έργα μου έχω χρησιμοποιήσει αρχιτεκτονικές κατόψεις και αναπαραγωγές σε φυσική κλίμακα πατωμάτων χώρων, στους οποίους έχω κατοικήσει. Πρόσφατα έκανα κάποιες μακέτες-προτάσεις για τροποποιήσεις κτηρίων προσβλέποντας στην επανερμηνεία μέσω της γλυπτικής του τρόπου με τον οποίο η αρχιτεκτονική οριοθετεί το χώρο. Μεγάλη επιρροή για τα έργα αυτά ήταν η αντιπαράθεση βρετανικής και ελληνικής αρχιτεκτονικής και ο διαφορετικός τρόπος με τον οποίο κατανέμεται-διαμορφώνεται ο αστικός, δημόσιος και ιδιωτικός χώρος βάσει διαφορετικών κοινωνικών και οικονομικών συνθηκών.

Η ελληνική σκηνή έχει μια δυναμική παρουσία στη σύγχρονη διεθνή τέχνη. Ολο και περισσότεροι Ελληνες συμμετέχουν σε εκθέσεις διεθνούς κύρους με πολύ αξιόλογα έργα. Από τη μέχρι τώρα εμπειρία μου στη Μεγάλη Βρετανία μπορώ μόνο να πω ότι οι ευκαιρίες που ένας καλλιτέχνης έχει στο εξωτερικό είναι πιο πολλές διότι υπάρχουν περισσότεροι φορείς που στηρίζουν την τέχνη. Στην Ελλάδα το ΔΕΣΤΕ είναι από τα λίγα ιδρύματα που το κάνουν. Η συμμετοχή μου σε μια τέτοια έκθεση, και μάλιστα σε έναν χώρο σαν το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, είναι μεγάλη ηθική ικανοποίηση και εμπειρία».

No comments: