Τα καπνισμένα πρόσωπα του Γιάννη Κουνέλλη

ΗΡΩ ΠΟΓΚΟΗ 

• Eκθεση με δέκα απροσδόκητες λιθογραφίες του διεθνούς φήμης εικαστικού

• ΤΟ ΒΗΜΑ:  04/05/2011

Η έκτη από τις δέκα συνολικά λιθογραφίες του Γιάννη Κουνέλλη που εκτίθενται στον Χώρο Τέχνης William James, με τίτλο Fumo di Pietra

«Fumo di Pietra». Ήτοι, «Καπνός της πέτρας». Ετσι ονόμασε τις λιθογραφίες που φιλοτέχνησε τον Φεβρουάριο του 1992 ο Γιάννης Κουνέλλης. Μια απροσδόκητη ονομασία για μία σειρά από έργα που επίσης προέκυψαν απροσδόκητα. Εργα που πριν πάρουν τη μορφή τους με το λιθογραφικό μελάνι πάνω στην πέτρα, ήταν στιγμιαίες φιγούρες που ο διάσημος καλλιτέχνης εμπνεύστηκε πάνω σε καπνισμένα παράθυρα.

«Στην αρχή ήταν ο καπνός πάνω στο τζάμι του παραθύρου μιας εξοχικής κατοικίας, και πίσω διακρίνονταν το τοπίο και τα σπίτια του μικρού χωριού» λέει ο ίδιος ο παγκοσμίου φήμης καλλιτέχνης. «Ετσι σκέφτηκα ν’ αφαιρέσω με τα δάχτυλα τον καπνό που κάλυπτε σχεδόν τελείως το τζάμι του παραθύρου και να σχεδιάσω, μ’ αυτό τον τρόπο και με μεγάλη ταχύτητα, πρόσωπα» διευκρινίζει. «Με την ίδια διαδικασία και με υγρό μελάνι, πάντοτε χρησιμοποιώντας τα δάχτυλα, σχεδίασα πάνω στην πέτρα τα φαντασμαγορικά πρόσωπα που θυμόμουν από την εποχή εκείνου του καπνισμένου παραθύρου στην εξοχή» συμπληρώνει αποκαλύπτοντάς μας τον τρόπο που προέκυψαν οι ιδιόμορφες λιθογραφίες του που από σήμερα, 4 Μαίου (και ως τις 31 Μαίου) εκτίθενται στον Χώρο Τέχνης William James.


Το δισδιάστατο αποτέλεσμα της τεχνικής που χρησιμοποίησε ο διεθνούς εμβέλειας καλλιτέχνης, αρχικά προκαλεί την περιέργεια: εγκατέλειψε την ποικιλία των ετερόκλητων, συνήθως, υλικών του; Ναι, για λίγο όμως. Γιατί και πάλι, η απευθείας χρήση του λιθογραφικού μελανιού πάνω στην πέτρα, δίχως τη μεσολάβηση άλλου εργαλείου όχι μόνο δεν ξενίζει, αλλά μας φέρνει στο μυαλό ακόμη πιο έντονα τον καταξιωμένο εικαστικό, τον Κουνέλλη με τις μοναδικές του εγκαταστάσεις και τα περιβάλλοντα.

«Καμία σχέση με την εικόνα του χαράκτη που με προσοχή και επιμέλεια επεξεργάζεται τη μήτρα» όπως εξηγεί και ο επιμελητής της έκθεσης, Αγγελος Παπαδόπουλος. «Αλλωστε ο ίδιος ο τρόπος που διαχειρίζεται το μέσο ο Κουνέλλης ταιριάζει πολύ περισσότερο με την εμβληματική φιγούρα της arte povera που ο ίδιος αποτελεί» προσθέτει. Ο ίδιος ειδικός περαιτέρω διευκρινίζει: «Περισσότερο όμως από την arte povera –που είναι άλλωστε τέχνη πιο εννοιολογική και λιγότερο αναπαραστατική, με την τυπική σημασία του όρου– η σειρά αυτή προσεγγίζει την εξπρεσιονιστική τακτική και εικονοποιία. Η "πινελιά" –για να είμαστε τυπικοί θα έπρεπε να πούμε η "χεριά"– προδίδει και ομολογεί την εξπρεσιονιστική διάθεση. Το παχύ μελάνι έχει αποτυπωθεί στο χαρτί δημιουργώντας ένα άγριο, φωβ (σσ: Φωβ ή Φωβισμός: Γαλλικό κίνημα ζωγραφικής που σημαίνει θηρίο και χρησιμοποιεί το χρώμα ως «αρχιτεκτονικό μέσο») αποτέλεσμα, τις "φαντασμαγορικές" εικόνες, στις οποίες ο ίδιος ο Κουνέλλης αναφέρεται.

Ισως βέβαια, βλέποντας κανείς τις λιθογραφίες του Κουνέλλη να θυμάται αμέσως την «Κραυγή». Διόλου παράλογο καθώς ο Μουνχ εκτός από το διάσημο έργο του είχε δημιουργήσει μία σειρά από χαρακτικά με παρόμοια θεματογραφία, με έντονο το στοιχείο της τραγικότητας και με το σκληρό μαύρο πάνω στο λευκό φόντο να «κραυγάζουν» έναν έντονο εξπρεσιονιστικό χαρακτήρα.

«Η σειρά Fumo di pietra εντάσσεται λοιπόν – τόσο εννοιολογικά όσο και από άποψη τεχνικής– στο έργο του Κουνέλλη και δεν αποτελεί μια λιγότερο οικεία πτυχή του — λιγότερο γνωστή, ίσως» θα πει και πάλι ο Αγγελος Παπαδόπουλος παραπέμποντας ταυτόχρονα στο τελευταίο έργο της σειράς, τη λιθογραφία με το νούμερο Χ η οποία «απεικονίζει την πλώρη μιας βάρκας και παραπέμπει σ’ ένα μοτίβο χαρακτηριστικό του Κουνέλλη επισφραγίζοντας έτσι τη "σύνδεση" της σειράς με το σύνολο του έργου του».

• Η έκθεση «Γιάννης Κουνέλλης, "Fumo di pietra", εγκαινιάζεται στον Χώρο Τέχνης William James (Υμηττού 64 Χολαργός, τηλ.: 210 6534326, www.wjames.gr) στις 4 Μαΐου 2011, στις 20.00.
• Ωράριο λειτουργίας: Τετάρτη – Κυριακή 11:00 – 14:00, Τρίτη – Παρασκευή: 18:00 – 21:00.
• Διάρκεια έκθεσης: Μέχρι 31 Μαΐου 2011