 Παπαγεωργίου Βασίλης |
Το μαύρο τοπίο των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων βιώνουν οι εικαστικοί δημιουργοί. Οργανικό κομμάτι του εργαζόμενου λαού, αντιμετωπίζουν όλα αυτά τα χρόνια τα αντιλαϊκά μέτρα στις εργασιακές σχέσεις, στις συντάξεις και την ασφάλιση, στην Παιδεία, στην Υγεία και τον Πολιτισμό. Η πολιτιστική πολιτική που εφάρμοζαν οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και συνέχισε και η κυβέρνηση της ΝΔ, είναι μία πολιτική που έχει τη βάση της στις κατευθύνσεις και τις επιδιώξεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης, στο πλαίσιο της Συνθήκης του Μάαστριχτ και της στρατηγικής της Λισαβόνας, για τη «στήριξη» της ανταγωνιστικότητας του κεφαλαίου της ΕΕ. Κατευθύνσεις, οι οποίες προωθούν την εμπορευματοποίηση της τέχνης και τις ιδιωτικοποιήσεις στο χώρο του πολιτισμού, όπως και σε όλους τους άλλους τομείς.Η παράδοση των πολιτιστικών δραστηριοτήτων στα χέρια των μεγαλοεπιχειρηματιών και των μεγαλοχορηγών οδηγεί στην παραγωγή καλλιτεχνικών προγραμμάτων και έργων με μοναδικό κριτήριο το κέρδος και την εξασφάλιση πολιτικού οφέλους. Οδηγεί στην υποβάθμιση της ποιότητας, σε μια πολιτιστική, καλλιτεχνική ομογενοποίηση με άμεση συνέπεια την πνευματική και πολιτιστική υποβάθμιση. Μέχρι σήμερα, η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, ψηφίζοντας νόμους και δίνοντας πρωτοφανή κίνητρα και διευκολύνσεις στο επιχειρηματικό κεφάλαιο, εκχωρούν στους μεγάλους μονοπωλιακούς ομίλους όλους τους τομείς της πολιτιστικής μας ζωής, ενώ ο πολιτισμός αντιμετωπίζεται ως στοιχείο της οικονομίας της αγοράς και όχι ως κοινωνικό αγαθό. Οι κυβερνήσεις του δικομματισμού θεωρούν την τέχνη και τους ανθρώπους που τη δημιουργούν ως αναλώσιμα και ως βιτρίνα, αδιαφορώντας για τους όρους και τις συνθήκες, μέσα στις οποίες ο καλλιτέχνης καλείται να δημιουργήσει.
- Οξυμένα προβλήματα
Τα προβλήματα των εικαστικών καλλιτεχνών είναι εκρηκτικά. Η κρατική πολιτική σ' αυτόν τον τομέα, χρόνια τώρα, περιορίζεται σε λίγες μεγάλες διοργανώσεις κυρίως ιδιωτών, ξεκομμένες από το λαό και τον καλλιτεχνικό κόσμο, εναρμονισμένες με το παγκόσμιο χρηματιστήριο της τέχνης, ενώ μέσα στα πλαίσια της «εκσυγχρονιστικής» αντίληψης του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, ακόμα και οι ελάχιστες «κρατικές» διοργανώσεις και εκπροσωπήσεις στις μεγάλες διεθνείς εκθέσεις στο εξωτερικό διοργανώνονται χωρίς ανοιχτή πρόσκληση στους εικαστικούς, με επιλογή προσώπων και όχι έργων από διορισμένους κομισάριους, ενώ στις αντίστοιχες επιτροπές για τα εικαστικά του ΥΠΠΟ οι εκπρόσωποι των εικαστικών, του ΕΕΤΕ εκδιώχθηκαν και στη θέση τους διορίσθηκαν από τις πολιτικές ηγεσίες πρόσωπα που διαπλέκονται στην αγορά της τέχνης, με ό,τι συνεπάγεται αυτό.
Οι διαγωνισμοί δεν επεκτείνονται στο σύνολο των δημόσιων καλλιτεχνικών έργων και ο νόμος που υπάρχει από το 1997 ώστε το 1% της δαπάνης κατασκευής των οικοδομών να πηγαίνει στην καλλιτεχνική διακόσμηση δεν εφαρμόζεται. Η δημόσια αισθητική και το περιβάλλον παραδίνονται ουσιαστικά στις μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες και τους εργολάβους, που με κριτήριο το κέρδος επιβάλλουν την αισθητική ισοπέδωση. Η καλλιτεχνική παιδεία, σημαντικός παράγοντας δημιουργίας αισθητικών κριτηρίων και αντιλήψεων στους νέους, υποβαθμίζεται και απαξιώνεται σε όλη την κλίμακα της εκπαίδευσης. Η πλειοψηφία των εκπαιδευτικών - εικαστικών πλέον είναι συμβασιούχοι (και μάλιστα στα ολοήμερα σχολεία με 320 ευρώ μηνιαίες αποδοχές). Ο συλλογικός φορέας των 5.000 εικαστικών καλλιτεχνών, το Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας, Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου, μαστίζεται από σοβαρά οικονομικά προβλήματα, λόγω της μικρής επιχορήγησης και της απαξίωσής του από το ΥΠΠΟ.
- Η «οδύσσεια» του Ασφαλιστικού
«Αιχμή του δόρατος» για τους ανασφάλιστους εικαστικούς δημιουργούς είναι το χρόνιο πρόβλημα της ασφάλισης - συνταξιοδότησης. Ενα «καυτό» θέμα, που πρωτοδιατυπώθηκε επίσημα με την ίδρυση του ΕΕΤΕ το 1944 και επί 65 χρόνια παραμένει άλυτο, από τις κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ, ΝΔ. Το ζήτημα αυτό έρχεται στην επικαιρότητα επιτακτικά, ζητώντας τη λύση του μέσα στο γενικότερο τοπίο της οξυμένης επίθεσης στα ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά δικαιώματα όλων των εργαζομένων.
Το μεγάλο κενό στη συνταξιοδότηση και ασφάλιση των δημιουργών καλυπτόταν μερικά - αλλά πάντα με πολλά προβλήματα - με τη χορήγηση των λεγόμενων τιμητικών συντάξεων του ΥΠΠΟ. Με διεκδικήσεις και αγώνα των εικαστικών και του φορέα τους, το 1996 επιτεύχθηκε η τροποποίηση του νόμου ώστε να δίνεται ικανός αριθμός τιμητικών συντάξεων (100 περίπου το χρόνο σε όλους τους κλάδους). Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, προκειμένου να διασκεδάσει τις εντυπώσεις που είχαν δημιουργηθεί στην κοινή γνώμη με την αποκάλυψη ότι σημαντικοί καλλιτέχνες πέθαναν αβοήθητοι από την παντελή απουσία κοινωνικής πρόνοιας, διεύρυνε το νόμο για τις τιμητικές συντάξεις που ίσχυε από το 1971, με το νόμο 2435/96, ο οποίος έπαιξε σημαντικό ρόλο για τον ανασφάλιστο καλλιτέχνη. Το 1998 όμως έγινε μια προσπάθεια από το κράτος να εντάξει τους καλλιτέχνες υποχρεωτικά στο ΤΕΒΕ, στην αυτασφάλιση. Η γενική κατακραυγή και οι αγώνες απέκρουσαν αυτή την εξέλιξη και η εγγραφή στο ΤΕΒΕ είναι προαιρετική.
- Τροποποιήσεις προς το χειρότερο
Το 2002 ο νόμος τροποποιήθηκε ξανά, προς το χειρότερο, και είχε ως αποτέλεσμα ελάχιστοι δημιουργοί να μπορούν να στοιχειοθετήσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα, αφού οι προϋποθέσεις του νόμου ήταν εκτός πραγματικότητας: Σύμφωνα με τον ειδικό «διορθωτικό» νόμο που ακολούθησε, για να πάρει κάποιος καλλιτέχνης σύνταξη έπρεπε να είναι «επώνυμος», άπορος και ασφαλισμένος πριν τα 60 χρόνια του για έναν τουλάχιστον χρόνο με την ιδιότητα με την οποία ζητά τη σύνταξη(!!!) , με αποτέλεσμα η πλειονότητα των εικαστικών να μην έχει αυτές τις προϋποθέσεις ταυτόχρονα. Οι αιτήσεις που υποβλήθηκαν την περίοδο 2000 - 2002 κρατήθηκαν παράνομα στα συρτάρια του υπουργείου Πολιτισμού. Η μη καταβολή των τιμητικών συντάξεων από το 2000 είχε ως αποτέλεσμα πολλοί καλλιτέχνες να φύγουν από τη ζωή, λόγω του προχωρημένου της ηλικίας τους, έχοντας λάβει την «τιμή» από την αρμόδια επιτροπή του ΥΠΠΟ, χωρίς όμως να μπορούν να πάρουν τη σύνταξη από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους. Σήμερα, με νόμο που ψήφισε το Νοέμβρη του 2007 η ΝΔ, τακτοποιήθηκαν μεν οι δικαιούχοι της περιόδου 2000-2007, όμως έχουν καταργηθεί ουσιαστικά οι λεγόμενες τιμητικές συντάξεις με το συνταξιοδοτικό νόμο που προβλέπει 30 συντάξεις για 35 κλάδους καλλιτεχνών.
Ολοι οι ανασφάλιστοι εικαστικοί καλλιτέχνες, με ειδική Υπ. Απόφαση από το 1986, εντάχθηκαν στα βιβλιάρια της «πρόνοιας». Η κυβέρνηση της ΝΔ, όπως είχε επιχειρηθεί και το 1998 επί ΠΑΣΟΚ, υποχρεώνει σήμερα πάλι τους καλλιτέχνες - μέλη του ΕΕΤΕ να εγγραφούν στο ΤΕΒΕ (σημερινό ΟΑΕΕ, Αυτασφάλιση) αν θέλουν να έχουν τη στοιχειώδη νοσοκομειακή περίθαλψη!!! Για τη θεώρηση του σχετικού βιβλιαρίου πρόνοιας η υπουργική απόφαση, που εκδόθηκε τον περασμένο Ιούλη και αφορά στα ανασφάλιστα μέλη του ΕΕΤΕ, με τη διατύπωση «εφόσον δεν δικαιούνται τοιαύτη άμεσα ή έμμεσα... και διαμένουν μόνιμα και νόμιμα στη χώρα» άναψε το «πράσινο φως» σε δημόσιες υπηρεσίες να αρνούνται τη χορήγηση βιβλιαρίου σε όλους τους ανασφάλιστους εικαστικούς αφού έχουν το περιθώριο της αυτασφάλισης.
Οι εικαστικοί δημιουργοί είναι αποφασισμένοι να διεκδικήσουν την καθολική λύση του ασφαλιστικού-συνταξιοδοτικού. Να δώσουν αγωνιστική απάντηση στην πολιτική της απαξίωσης του πολιτισμού. Μαζί με όλους τους εργαζόμενους, θα απαιτήσουν αξιοπρεπείς συνθήκες ζωής και δουλειάς, κόντρα στην εμπορευματοποίηση και τα μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα που λυμαίνονται τον πολιτισμό.
Η. ΜΟΡΤΟΓΛΟΥ, Ριζοσπάστης, 27/09/2009
No comments:
Post a Comment