Θησαυροί από τις αποθήκες

"Στα άδυτα της Εθνικής Πινακοθήκης" με έργα των Πικάσο, Ρέμπραντ, Παρθένη, Τσαρούχη, Λύτρα, Γουάτς κ.ά. που έχουν εκτεθεί ελάχιστες φορές ή και ποτέ, να έρχονται στην επιφάνεια

Από αριστερά, έργα των Πάμπλο Πικάσο (Γυναικείο κεφάλι, 1939), Γιάννη Τσαρούχη (Ο Τσέλιγκας, 1949), Νικηφόρου Λύτρα (Προσωπογραφία κυρίας Σερπιέρη, 1869) και Ρέμπραντ (Τόμας Γιάκομπς Χάρινγκ - ο νέος Χάρινγκ, 1609-1685)

Εργα άγνωστα ή λιγότερο γνωστά, θησαυροί κλεισμένοι στις αποθήκες της Εθνικής Πινακοθήκης, που ελάχιστες φορές είδαν το φως σε μια έκθεση, μπορεί και ποτέ, έρχονται τώρα στην επιφάνεια. Σε μια έκθεση αλλιώτικη και συμβολική: "Στα άδυτα της Εθνικής Πινακοθήκης ? Αγνωστοι θησαυροί από τις συλλογές της", που θα εγκαινιαστεί σε δύο τμήματα, την Πέμπτη 20 του μηνός (8 μ.μ.) στο κτίριο της Εθνικής Πινακοθήκης (Μιχαλακοπούλου 1) και στις αρχές Νοεμβρίου στην Εθνική Γλυπτοθήκη στου Γουδή.

• Επέκταση

Με την έκθεση αυτή η Εθνική Πινακοθήκη κλείνει έναν μεγάλο κύκλο και προαναγγέλλει τον επόμενο, που σηματοδοτείται από την επέκτασή της, οι εργασίες για την οποία αναμένεται να ξεκινήσουν την άνοιξη.

"Προαναγγέλλει τη νέα Πινακοθήκη, γιατί δείχνει τι ανεξερεύνητους θησαυρούς κρύβουν τα 17.000 έργα των μονίμων συλλογών της στις αποθήκες και επειδή η νέα Πινακοθήκη, με 2.500 τ.μ. μεγαλύτερους εκθεσιακούς χώρους, θα έχει τη δυνατότητα να παρουσιάζει τους θησαυρούς της", λέει στο "Εθνος" η Μαρίνα Λαμπράκη ? Πλάκα. Κάτω απ΄ αυτό το σκεπτικό ανασύρονται από το σκοτάδι πάνω από 500 έργα, ζωγραφικά και γλυπτά, με βασικό κριτήριο πόσο άγνωστα και παρουσιασμένα είναι. Ετσι, αναμένονται πολλές εκπλήξεις. Ιδού μερικές, σύμφωνα με τη διευθύντρια Συλλογών και Μουσειολογικού Προγραμματισμού, Ολγα Μεντζαφού.

Η "Προσωπογραφία της κυρίας Σερπιέρη" του Νικηφόρου Λύτρα, μεγάλων διαστάσεων 248 X 148 εκ., που έχει να εκτεθεί από το 1955 στο Ζάππειο. Επειτα από έναν σχεδόν αιώνα, συγκεκριμένα το 1919, στο Ζάππειο, θα εμφανιστεί ο "Θερισμός" του Παρθένη.

Το έργο, συντηρημένο, φέρει στο κάτω τμήμα φθορά από την πυρκαγιά που είχε ξεσπάσει στο σπίτι της κόρης του Παρθένη, Σοφίας. Μετά το τραγικό γεγονός, η Σοφία Παρθένη δώρισε στην Εθνική Πινακοθήκη 90 περίπου λάδια και 700 σχεδόν σχέδια του πατέρα της.

Δεκάδες ακόμη έργα όχι μόνο Ελλήνων καλλιτεχνών αλλά και ξένων, μερικών θρυλικών ονομάτων, θα αποκαλυφθούν με αυτή την έκθεση. Ανάμεσά τους, η "Ψυχή" του Γουάτς, Αγγλου συμβολιστή ζωγράφου. Αντίστοιχό του υπάρχει στην Τέιτ Γκάλερι του Λονδίνου.

Επίσης, μια επίτοιχη κατασκευή του μοντερνιστή Λούτσιο Φοντάνα (δωρεά Ιόλα). Τα βλέμματα θα κλέψουν σίγουρα τα χαρακτικά και τα σχέδια του Ρέμπραντ (15 οξυγραφίες) και του Ντίρερ (38 χαρακτικά), πολύτιμα αποκτήματα, αγορασμένα από τον Μαρίνο Καλλιγά στη δεκαετία του '60.

"Η σημερινή αξία τους είναι πολύ μεγάλη", τονίζει η κ. Λαμπράκη. Από τους θησαυρούς της έκθεσης δεν θα λείπουν το "Γυναικείο κεφάλι" του Πάμπλο Πικάσο, προσφορά του κορυφαίου ζωγράφου για την Εθνική Αντίσταση στην Ελλάδα, αλλά και δύο έργα του πρώιμου Μοντριάν, όταν ήταν παραστατικός.

• ΣΥΛΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ

Η πρωτοτυπία της έκθεσης (έως 8 Ιανουαρίου) έγκειται στο ότι είναι αποτέλεσμα συλλογικής προσπάθειας, οκτώ επιμελητών/ιστορικών τέχνης από το δυναμικό του μουσείου, με επικεφαλής την Ολγα Μεντζαφού και την ίδια τη διευθύντρια ως προς τη θεωρητική σύλληψη. Από τη δυτικοευρωπαϊκή ζωγραφική, η Εφη Αγαθονίκου ανασύρει έργα ενδιαφέροντα, όπως κάποια αντίγραφα εξαιρετικής ποιότητας του Βερονέζε.

Οι Ρέμπραντ και Ντίρερ ξεχωρίζουν από τα έργα που επέλεξε η Μαριλένα Κασιμάτη. Η Μαρία Κατσανάκη δίνει έμφαση στα πιο άγνωστα έργα των Λύτρα, Ιακωβίδη κ.ά. Από τις αρχές του 20ού αιώνα, η Ζίνα Καλούδη στρέφεται στο χρώμα και στο ελληνικό φως των τοπίων. Για τη Γενιά του '30, η Αννυ Μάλαμα προτιμά άλλες προσεγγίσεις των Βιτσιώρη, Εγγονόπουλου, κ.ά.

Με το απείθαρχο τμήμα της μεταπολεμικής και σύγχρονης τέχνης δούλεψε η Λίνα Τσίκουτα. Η μεταπολεμική τέχνη, μέχρι τους νεότερους Μπίτσικα, Ρόρρη, Μανουσάκη κ.ά., θα παρουσιαστεί στην Εθνική Γλυπτοθήκη, μαζί με γλυπτά του Καπράλου (Αρτεμις Ζερβού). Ωστόσο, η γλυπτική σκόρπισε ανάλογα σε διάφορες περιόδους (Τώνια Γιαννουδάκη).

• ΜΕΙΩΜΕΝΑ ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ
Λόγω οικονομικής κρίσης, η Εθνική Πινακοθήκη μείωσε την τιμή των εισιτηρίων, από 6,5 σε 5 ευρώ (Μιχαλακοπούλου) και 3 ευρώ (Γουδή). Το ωράριο διαμορφώνεται ως εξής: Δευτ., Πέμπ., Παρ., Σάβ., Κυρ. 9 π.μ. - 3.30 μ.μ., Τετ. 2.30 - 9 μ.μ. Τρίτη κλειστά.

ΔΗΜΗΤΡΑ ΡΟΥΜΠΟΥΛΑ, ΕΘΝΟΣ, 14/10/2011