Εικαστική άνοιξη μες στο φθινόπωρο

• Από τον Ντελακρουά ώς τον Χερστ στις σπουδαιότερες εκθέσεις που έρχονται

Ελευθεροτυπία, Σάββατο 1 Οκτωβρίου 2011

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΡΟΥΖΑΚΗ

Μια πρώτη ματιά στα ονόματα των καλλιτεχνών που φιλοξενούνται στις εκθέσεις που θα δούμε τους επόμενους μήνες στην Αθήνα δίνει, για λίγο, την εντύπωση ότι η Ελλάδα δεν περνά τη μεγαλύτερη οικονομική κρίση στη νεότερη Ιστορία της.

Τοπίο του Ρώσου Bikhter, που θα δούμε για πρώτη φορά στην ΑθήναΠαρά τις τεράστιες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα Μουσεία και αρκετά ιδιωτικά Ιδρύματα, οι επιλογές τους μοιάζουν να μην καθορίζονται από την ύφεση. Η τρίτη Μπιενάλε της Αθήνας εγκαινιάζεται τον Οκτώβριο με τη συμβολή του διάσημου Γάλλου θεωρητικού Νικολά Μπουριό, ενώ στις εκθέσεις που ξεκίνησαν ή προετοιμάζονται αναγνωρίζονται σημαντικοί καλλιτέχνες: από τον Ντελακρουά, τον Πικάσο και τον Ντίρερ μέχρι τον Ντέμιεν Χερστ, τον Ρόμπερτ Μέιπλθορπ και τον Γιώργο Χατζημιχάλη.

* «Στα άδυτα της Εθνικής Πινακοθήκης - Αγνωστοι θησαυροί από τις συλλογές της». Είναι η τελευταία μεγάλη έκθεση που διοργανώνει η Εθνική Πινακοθήκη πριν κλείσει για περίπου τρία χρόνια για τις εργασίες επέκτασης των κτιριακών της εγκαταστάσεων. Το κτίριο της Β. Κωνσταντίνου αναμένεται να κλείσει στα τέλη Απριλίου το 2012. Αγνωστα έργα του Ευγένιου Ντελακρουά, πρώιμα έργα του Μοντριάν, ένα δημοφιλές πορτρέτο γυναίκας του Πάμπλο Πικάσο, σπάνια χαρακτικά του Ντίρερ και του Ρέμπραντ θα εκτεθούν στη φθινοπωρινή της έκθεση. Τα σημαντικά και ακριβοθώρητα έργα διάλεξαν έξι επιμελήτριες του Ιδρύματος από τις πολύτιμες συλλογές του. Η ελληνική εκπροσώπηση περιλαμβάνει εξαιρετικά έργα των Νικηφόρου και Νικολάου Λύτρα, του Γεωργίου Ιακωβίδη, άγνωστους πίνακες εκπροσώπων της Γενιάς του '30 και μεταγενέστερα έργα, από τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια μέχρι σήμερα.

ΕΘΝΙΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ. Βασ. Κωνσταντίνου 50. Διάρκεια: μέσα Οκτωβρίου έως μέσα Ιανουαρίου.

* Ενα νέο έργο του Γιώργου Χατζημιχάλη, την έκθεση της Νίνας Παπακωνσταντίνου, μιας από τις σημαντικότερες εικαστικούς της νεότερης γενιάς, και την εγκατάσταση του Κουβανού καλλιτέχνη Κάρλος Γκαρακόια θα φιλοξενήσει τον Νοέμβριο το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Αθήνας.

«Ο ζωγράφος Α.Κ. Ενα Μυθιστόρημα» είναι ο τίτλος της μεγάλης πολυμεσικής εγκατάστασης του Γιώργου Χατζημιχάλη που θα δούμε στο ΕΜΣΤ. Ο καλλιτέχνης επινοεί έναν φανταστικό ζωγράφο και φιλοτεχνεί τα έργα του. Ολόκληρη η εγκατάσταση, με ζωγραφικά έργα μικρών και μεγάλων διαστάσεων, μια κατασκευή περίπου 50 τ.μ. κι ένα ασπρόμαυρο βίντεο συνθέτουν την αναδρομική έκθεση του επινοημένου ζωγράφου Α.Κ., που μοιραία ο βίος του συγκλίνει με εκείνον του Γ. Χατζημιχάλη.

«Αντί Γραφής». Τις σχέσεις γραφής, ίχνους και υφής αξιοποιεί η Νίνα Παπακωνσταντίνου στην πρώτη μεγάλη παρουσίαση του έργου της -σχέδια, αντιγραφές, ιχνογραφήσεις, συσσωρεύσεις και χαράξεις κειμένων. Ανάμεσα στους ήρωες που πρωταγωνιστούν στο ονειρικό της σύμπαν αναγνωρίζονται ποικίλες προσωπικότητες, από την Κοκκινοσκουφίτσα και τον Μαρκήσιο ντε Σαντ μέχρι την Αναΐς Νιν, τη Σίλβια Πλαθ, τον Κόμη Μοντεκρίστο και τον Μίλτο Σαχτούρη.

Ο Κουβανός Κάρλος Γκαρακόια προσεγγίζει την ιδέα των ερειπίων και τον εύθραυστο χαρακτήρα του αστικού ιστού μέσω του έργου «Photo-topographies» όπου η φωτογραφία συνδυάζεται με τρισδιάστατα αντικείμενα.

ΕΘΝΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ, Κτίριο Ωδείου Αθηνών, Βασ. Γεωργίου Β' 17 -19 και Ρηγίλλης. Διάρκεια: 5 Νοεμβρίου έως 5 Φεβρουαρίου.

* Η 3η Μπιενάλε της Αθήνας με τίτλο «ΜΟΝΟΔΡΟΜΟΣ», που θα εγκαινιαστεί στις 23 Οκτωβρίου, ανήκει σίγουρα στα πολυαναμενόμενα εικαστικά γεγονότα του φθινοπώρου. Δεν είναι μόνο το φιλμ που ετοιμάζει ειδικά για την αθηναϊκή Μπιενάλε και την «ελληνική κρίση» ο διάσημος Γάλλος θεωρητικός Νικολά Μπουριό. Η επιμελητική ομάδα της Μπιενάλε ΧΥΖ μαζί με τον Μπουριό αξιοποιούν ποικίλους χώρους, από την Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών στην Πειραιώς, τη Διπλάρειο Σχολή στην πλατεία Θεάτρου και τα τρία κτίρια του Πάρκου Ελευθερίας, για να διερευνήσουν την «ελληνική κατάσταση» και τις ποικίλες δομές της: εθνικές, ιστορικές, πολιτικές, πολιτιστικές και εκπαιδευτικές.

3η ΜΠΙΕΝΑΛΕ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ. Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών, Διπλάρειος Σχολή, Κτίρια Πάρκου Ελευθερίας. Διάρκεια: 23 Οκτωβρίου - 11 Δεκεμβρίου.

* Τον ουμανιστικό ερωτισμό του πρωτοπόρου της αμερικανικής φωτογραφίας Ρόμπερτ Μέιπλθορπ, την αρτιότητα και την ομορφιά της δουλειάς του αποκαλύπτει η έκθεση που εγκαινιάζεται την 1η Νοεμβρίου στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών. Πορτρέτα, γυμνά -αντρικά και γυναικεία- και λουλούδια συνθέτουν την έκθεση με τις 100 φωτογραφίες που έρχονται στην Αθήνα από το «Mapplethorp Foundation» της Νέας Υόρκης.

ΣΤΕΓΗ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΩΝ. Λεωφόρος Συγγρού 107-109. Διάρκεια: 1 Νοεμβρίου - 15 Φεβρουαρίου.

* Το Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς φιλοξενεί αυτή την εποχή και μέχρι τις 27 Νοεμβρίου την έκθεση ενός σούπερ σταρ της σύγχρονης τέχνης, του Ντέμιεν Χερστ. Η «Νέα Θρησκεία», η πρώτη μεγάλη έκθεση του Χερστ στην Ελλάδα -πρωτοπαρουσιάστηκε στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-, περιλαμβάνει 44 μεταξοτυπίες και τέσσερα γλυπτά, που συνθέτουν μια τεράστια κυκλική τοιχογραφία για τη Δημιουργία του Κόσμου. Ενδιαφέρον έχουν, όμως, και οι εκθέσεις που προετοιμάζει το Μουσείο Μπενάκη για τους επόμενους μήνες. Ανάμεσά τους η παρουσίαση της έκθεσης «Υπερτύμβιο Αφιέρωμα» με ποικίλα έργα και δράσεις αφιερωμένα στην καλλιτεχνική και πνευματική προσφορά του γλύπτη Θόδωρου που θα φιλοξενηθούν στο Αίθριο του Μουσείου στην Πειραιώς. (Διάρκεια: 20 Οκτωβρίου - 4 Δεκεμβρίου).

Στο ίδιο κτίριο σχεδιάζονται για τον Νοέμβριο η έκθεση του ζωγράφου Νίκου Χουλιαρά, το αφιέρωμα στο αρχιτεκτονικό έργο του καθηγητή Αρχιτεκτονικής Α.Μ. Κωτσιόπουλου (8 Δεκεμβρίου - 15 Ιανουαρίου) και η αναδρομική έκθεση του Ελληνα ζωγράφου Σωτήρη Σόρογκα (15 Δεκεμβρίου - 5 Φεβρουαρίου).

Στο κεντρικό κτίριο της Κουμπάρη θα φιλοξενηθεί από τις 25 Οκτωβρίου έκθεση νεοελληνικής τέχνης (από Γιάννη Τσαρούχη και Γιάννη Μόραλη μέχρι Αλέκο Φασιανό) όπως αποτυπώθηκε στα ημερολόγια της ΑΓΕΤ Ηρακλής.

ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ. Πειραιώς 138 και Κουμπάρη 1.

* Την έκθεση με το σύνολο των ζωγραφικών έργων του νομπελίστα ποιητή Οδυσσέα Ελύτη στο Ιδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Βασίλη και Μαρίνας Θεοχαράκη (διάρκεια έως 27 Νοεμβρίου) θα διαδεχθεί η παρουσίαση έργων από τη διάσημη συλλογή Manege της Αγίας Πετρούπολης. Πρόκειται για πανόραμα της ρωσικής ζωγραφικής του 20ού αιώνα με σπάνια έργα που βγαίνουν πρώτη φορά εκτός Ρωσίας (1 Δεκεμβρίου - 26 Φεβρουαρίου). Τον Φεβρουάριο το Ιδρυμα θα φιλοξενήσει αναδρομική έκθεση του ζωγράφου Χρίστου Καρά.

ΙΔΡΥΜΑ ΕΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΤΕΧΝΩΝ ΚΑΙ ΜΟΥΣΙΚΗΣ Β.&Μ. ΘΕΟΧΑΡΑΚΗ. Μέρλιν 1 *