Το «American Color 2» αποκαλύπτει πτυχές του σύγχρονου αμερικανικού τρόπου ζωής. Ροντέο και συναντήσεις μοτοσυκλετιστών, πολύβουοι δρόμοι και καυτές παραλίες, διαγωνισμοί cheerleaders και γιορτές, όλα γίνονται καμβάς στο φακό του Κωσταντίνου Μάνου, που απαθανατίζει τολμηρές ακροβασίες ανάμεσα στο πραγματικό και το υπερβατικό, σε εκρήξεις χρωμάτων και βουβών σκιών, σε συναθροίσεις και αποκλεισμούς.
«Σε όλα τα όμορφα πράγματα υπάρχει κάτι περίεργο» έγραψε ο Αρθούρος Ρεμπό. Με αυτήν τη φράση προλογίζεται το «American Color 2». Αφηγητής είναι και πάλι το οξυδερκές βλέμμα του Κωνσταντίνου Μάνου. Οπως και στην πρώτη ενότητα «American Color», και εδώ η αμερικανική πραγματικότητα ανατέμνεται, καθώς ο φακός του συνθέτει φορμαλιστικά εικόνες που κρύβουν εκπλήξεις και μυστήριο, που μάλλον θέτουν ερωτήματα παρά τα απαντούν, που σε κάνουν να επιστρέφεις για να ανακαλύψεις κάθε φορά περαιτέρω σημαινόμενα.
Οι ρίζες του φυτρώνουν στο νησί Αφησιά του Μαρμαρά, απ' όπου κατάγονταν οι γονείς του, πριν μεταναστεύσουν στη Νότια Καρολίνα των ΗΠΑ. Αυτοδίδακτος, διαμόρφωσε από νωρίς την ανθρωποκεντρική φωτογραφική του ταυτότητα, εστιασμένη αρχικά σε κοινότητες απομακρυσμένες από τον πολιτισμό. Το 1961 περιηγήθηκε απ' άκρη σ' άκρη την ελληνική ύπαιθρο για τρία ολόκληρα χρόνια, φωτογραφίζοντας το υλικό της βραβευμένης του ενότητας «Α Greek Portfolio». Τότε έγινε μέλος του πρακτορείου Magnum, ενώ έργα του ανήκουν σήμερα στις μόνιμες συλλογές ευρωπαϊκών και αμερικανικών μουσείων. Σήμερα ζει στο Πρόβινσταουν, μία επαρχιακή πόλη της Βοστώνης, όπου ετοιμάζει τη μεγάλη ρετροσπεκτίβα που αναμένεται το φθινόπωρο του 2011 στο Μουσείο Μπενάκη.
Στο «American Color» εξερευνούσατε πτυχές της αμερικανικής ζωής και κουλτούρας. Το νέο βιβλίο είναι η συνέχειά του;
«Μου άρεσε τόσο πολύ αυτό το είδος της φωτογραφίας, που έγινε απόλαυση· έτσι αποφάσισα να συνεχίσω. Ωστόσο, πρόκειται για νέα δουλειά. Οι εικόνες έχουν ασφαλώς εξελιχθεί και διαφοροποιηθεί. Αλλες είναι πιο σκληρές και ρεαλιστικές, άλλες πιο αφαιρετικές. Θέλω να πιστεύω ότι καθεμία από τις εικόνες που επέλεξα για το βιβλίο αποτελεί και μία έκπληξη».
Η ανθρώπινη παρουσία είναι στο «American Color 2» κάπως πιο υπαινικτική.
«Αυτή η προσέγγιση προέκυψε μέσα στα χρόνια. Αρχισα να χρησιμοποιώ περισσότερο το σώμα, τη μορφή, τις σκιές των ανθρώπων, αποφεύγοντας να δείχνω το πρόσωπο. Μ' αυτό τον τρόπο η ανθρώπινη παρουσία γίνεται πιο συμβολική, γίνεται οικουμενική».
Το χρώμα πρωταγωνιστεί. Είχατε γίνει διάσημος για τις δουλειές σας σε ασπρόμαυρο. Πώς αποφασίσατε τέτοια στροφή; «Το '80 είχα μόλις ολοκληρώσει ένα μεγάλο βιβλίο σε ασπρόμαυρο, το "The Bostonians" (σ.σ.: μια μονογραφία με πορτρέτα κατοίκων της Βοστώνης). Η ανακάλυψη του χρώματος μου αποκάλυψε έναν εντελώς νέο τρόπο σκέψης. Κατά μία έννοια, με έσωσε από το να γίνω ένας ακόμα φωτογράφος που θα μεγάλωνε ζώντας μέσα από τη φήμη των παλιών του φωτογραφιών. Οπως οι μαέστροι, έτσι και οι φωτογράφοι θα έπρεπε να κάνουν τις καλύτερες δουλειές τους όταν μεγαλώνουν, γιατί τότε έχουν γνώση και εμπειρίες».
Ως πολίτης των ΗΠΑ και φωτογράφος που έχει καταγράψει τον αγώνα της αφροαμερικανικής κοινότητας, νιώθετε να έχουν αλλάξει τα πράγματα μετά την εκλογή του Ομπάμα;
«Κάποτε με είχε ρωτήσει ένας έλληνας δημοσιογράφος τι πιστεύω για την Αμερική και του είχα απαντήσει αυθόρμητα: "Η Αμερική είναι μια σαλάτα που δεν ανακατώθηκε". Το ίδιο πιστεύω και σήμερα. Οι Μεξικανοί θεωρούνται τώρα ένα μεγάλο πρόβλημα, όμως κάποτε είχαν έρθει στην Αμερική και οι Ελληνες, οι Ιταλοί, οι Κινέζοι... Οι Αμερικανοί δεν είναι πια τόσο ανεκτικοί. Οι αντιθέσεις οξύνονται: οι Βόρειοι και οι Νότιοι, η ανατολική χώρα και η δυτική, οι πλούσιοι και οι φτωχοί. Το χάσμα γιγαντώνεται καθώς η μεσαία τάξη παλεύει να επιβιώσει».
Και ο Ομπάμα; «Είναι ένας ειλικρινής άνθρωπος. Πιστεύω ότι πραγματικά ενδιαφέρεται και προσπαθεί να ενώσει τους ανθρώπους· υπάρχουν, ωστόσο, πολιτικοί που του επιτίθενται, κατά τη γνώμη μου εντελώς αδικαιολόγητα. Ισως καταφέρει να ανατρέψει την κατάσταση. Την ίδια στιγμή, με απασχολεί πολύ η κατάσταση στην Ελλάδα· παρακολουθώ στενά στα ΜΜΕ τις εξελίξεις».
Τι έχει προσφέρει η φωτογραφία στη ζωή σας;
«Ασχολούμαι με τη φωτογραφία από τα 13 μου. Ξεκίνησε ως χόμπι, συνεχίστηκε ως χόμπι, παραμένει χόμπι. Την αγαπάω ακόμα όπως στα πρώτα βήματα. Ξέρετε, ποτέ δεν είχα μία δουλειά, την ασφάλεια ενός μισθού. Πέρασα και χρόνια που πάλευα πολύ, που οικονομικά ήταν δύσκολα. Ομως, η φωτογραφία υπήρξε η προτεραιότητά μου. Το πάθος μου. Πιστεύω πως κάθε άνθρωπος πρέπει να έχει ένα πάθος στη ζωή του. Αυτό της δίνει νόημα».
* Μπορείτε να δείτε τα έργα του Κωσταντίνου Μάνου στην ιστοσελίδα του: www.costamanos.com
** Το βιβλίο «American Color 2» κυκλοφορεί στην Ελλάδα από την Apeiron Photos (τηλ. 210 6007925, www.apeironphotos.com)
No comments:
Post a Comment