Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΥΤΑΡΑ*
Βρισκόμουν στην Πράγα μαζί με χιλιάδες Ελληνες που ανακάλυψαν πρόσφατα την υπέροχη αυτή πόλη. Στο αεροδρόμιο μας υποδέχτηκε μια τεράστια επιγραφή: «Καλώς ήλθατε στη χώρα του Κάφκα, του Σμέτανα, του Κούντερα». Πρόκειται βέβαια για εκπροσώπους του τσεχικού πολιτισμού. Μια χώρα που πέρασε τα τελευταία χίλια χρόνια διά πυρός και σιδήρου, που σκλαβώθηκε, που καταστράφηκε, που ερημώθηκε, μας υποδέχεται με προμετωπίδα τον πολιτισμό της. Η πόλη, άριστα διατηρημένη. Παλιά κάστρα, εκκλησίες, αρχοντικά, ένα πραγματικό μουσείο αρχιτεκτονικής του παλιού καιρού. Το βράδυ στην τηλεόραση με εντυπωσίασε ένα κανάλι γαλλικής προέλευσης, ονόματι «Mezzo», υψηλού πολιτιστικού επιπέδου: κονσέρτα, συναυλίες ιστορικές, σύγχρονες χορευτικές ομάδες, ντοκιμαντέρ από παλιούς και νέους καλλιτέχνες κι ένα σωρό άλλα που θεώρησα καταπληκτικά και απρόσιτα για τη χώρα μας -υποτίθεται «λίκνο του πολιτισμού».
«Μην περιμένεις να έχει θεαματικότητα στα ραδιοτηλεοπτικά», μου εδήλωσε ενημερωμένος φίλος. Επομένως, δεν πρόκειται να έχει έσοδα από διαφημίσεις ούτε και υποστήριξη από πουθενά! Και δεν μου λες, φίλε: Εχουν έσοδα τα πανεπιστήμια και τα σχολεία; Εχουν έσοδα τα κρατικά θέατρα που ανεβάζουν Στρίντμπεργκ, Σίλερ ή άλλους μεγάλους και δύσκολους συγγραφείς; Εχουν έσοδα οι κρατικές ορχήστρες όταν παίζουν ξένους κλασικούς ή Ελληνες μουσικούς; Ολοι έχουν μάθει να παίζουν σκουπίδια στον ένδοξο ελληνικό λαό, που δεν έμαθε ποτέ να χαίρεται κάτι σημαντικό. Που έχει μάθει να συγχέει τη μουσική με το θόρυβο σκυλάδικου και το καλό θέατρο με τα σίριαλ της δακρύβρεχτης μετριότητας.
Ξέρω ότι μια εκπομπή υψηλού πολιτιστικού επιπέδου δεν θα έχει θεαματικότητα. Αλλά πρέπει να υπάρχουν κορυφές, να αισθανόμαστε ότι υπάρχει όραμα που σηματοδοτεί κάποιους υψηλούς στόχους. Δεν θα έχει θεαματικότητα τώρα, αλλά σε πέντε χρόνια θα έχει και σε δέκα θα έχει φτιάξει ένα κοινό που δεν του δώσαμε ώς τώρα την ευκαιρία για κάτι σωστό. Ολοι ξέρουν ότι υπάρχει Σολωμός, Κάλβος, Ελύτης, Σεφέρης, έστω κι αν ένας στους χίλιους τούς έχει διαβάσει. Εχουμε ακούσει για τον Σκαλκώτα και τον Ξενάκη και ίσως κανείς δεν τους έχει ακούσει. Το υπουργείο Πολιτισμού μπορεί να διεκδικήσει αυτό το δικαίωμα για λογαριασμό του λαού μας.
«Μην περιμένεις να έχει θεαματικότητα στα ραδιοτηλεοπτικά», μου εδήλωσε ενημερωμένος φίλος. Επομένως, δεν πρόκειται να έχει έσοδα από διαφημίσεις ούτε και υποστήριξη από πουθενά! Και δεν μου λες, φίλε: Εχουν έσοδα τα πανεπιστήμια και τα σχολεία; Εχουν έσοδα τα κρατικά θέατρα που ανεβάζουν Στρίντμπεργκ, Σίλερ ή άλλους μεγάλους και δύσκολους συγγραφείς; Εχουν έσοδα οι κρατικές ορχήστρες όταν παίζουν ξένους κλασικούς ή Ελληνες μουσικούς; Ολοι έχουν μάθει να παίζουν σκουπίδια στον ένδοξο ελληνικό λαό, που δεν έμαθε ποτέ να χαίρεται κάτι σημαντικό. Που έχει μάθει να συγχέει τη μουσική με το θόρυβο σκυλάδικου και το καλό θέατρο με τα σίριαλ της δακρύβρεχτης μετριότητας.
Ξέρω ότι μια εκπομπή υψηλού πολιτιστικού επιπέδου δεν θα έχει θεαματικότητα. Αλλά πρέπει να υπάρχουν κορυφές, να αισθανόμαστε ότι υπάρχει όραμα που σηματοδοτεί κάποιους υψηλούς στόχους. Δεν θα έχει θεαματικότητα τώρα, αλλά σε πέντε χρόνια θα έχει και σε δέκα θα έχει φτιάξει ένα κοινό που δεν του δώσαμε ώς τώρα την ευκαιρία για κάτι σωστό. Ολοι ξέρουν ότι υπάρχει Σολωμός, Κάλβος, Ελύτης, Σεφέρης, έστω κι αν ένας στους χίλιους τούς έχει διαβάσει. Εχουμε ακούσει για τον Σκαλκώτα και τον Ξενάκη και ίσως κανείς δεν τους έχει ακούσει. Το υπουργείο Πολιτισμού μπορεί να διεκδικήσει αυτό το δικαίωμα για λογαριασμό του λαού μας.
* Ζωγράφος και ακαδημαϊκός
[Ελευθεροτυπία 2, 21/06/2008]
No comments:
Post a Comment