ΓΚΟΓΙΑ - ΑΘΑΝΑΤΟΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ

Εκθεση τεσσάρων διάσημων σειρών με χαρακτικά του στην Εθνική Πινακοθήκη

Χαρακτικό του Γκόγια από τη σειρά χαλκογραφιών«Δεινά του πολέμου»

Τυπικά, από χρονολογική άποψη, με την τέχνη του «άνοιξε τον 19ο αιώνα. Ουσιαστικά, όμως, άνοιξε τον 20ό αιώνα». Ο λόγος για τον Ισπανό ζωγράφο-χαράκτη, Φρανσίσκο Γκόγια (1746-1828), τον πρωτοπόρο της τέχνης στην εποχή του και «πρόδρομο» του μοντερνιστικού κινήματος στον 20ό αιώνα, και την έκθεση με τίτλο «Ο ύπνος της λογικής γεννά τέρατα», με την οποία η Εθνική μας Πινακοθήκη συμμετέχει στις εκδηλώσεις που οργανώνονται σε διάφορες χώρες με αφορμή τα 180 χρόνια από το θάνατό του. Η έκθεση (25/6-20/10/2008) αφιερώνεται στη μνήμη του αείμνηστου ιστορικού της Τέχνης και διευθυντή της Πινακοθήκης (1949-1971) Μαρίνου Καλλιγά, ο οποίος προνόησε, αξιοποιώντας ένα κληροδότημα, να πλουτίσει τις συλλογές της Πινακοθήκης, αγοράζοντας από τη Γενεύη, στα χρόνια 1961-1965, όλα τα έργα που περιλάμβαναν τέσσερις σειρές χαρακτικών του Γκόγια. (Να σημειωθεί ότι αυτή η συλλογή της Πινακοθήκης μας είναι η πληρέστερη και σημαντικότερη διεθνώς).

Πρόκειται για έργα «μαύρης ζωγραφικής», έκφραση της «κρυφής εξομολόγησης και οργής του» για το τυραννικό καθεστώς του Καρόλου Η΄, όπως επισήμανε σε χτεσινή συνέντευξη Τύπου η διευθύντρια της Πινακοθήκης, Μαρίνα Λαμπράκη - Πλάκα. Εργα ενός «επαναστάτη», θεματολογικά και μορφολογικά, δημιουργού επηρεασμένου από το Διαφωτισμό και τη Γαλλική Επανάσταση, που αναπαριστούν «πολλά ιστορικά γεγονότα» και καταγγέλλουν το τυραννικό καθεστώς του Καρόλου, τον επεκτατικό πόλεμο και την ηρωική αντίσταση του λαού, την υποκρισία και δολιότητα του κλήρου, τα βάσανα, τα πάθη, την «τρέλα» του ανίσχυρου λαϊκού ανθρώπου. Εργα που θαύμαζαν ο Πικάσο, ο Ρέμπραντ και άλλοι μεγάλοι δημιουργοί.

Η έκθεση, σε επιμέλεια της Μαρλένας Κασιμάτη, περιλαμβάνει 212 σπανιότατα, πολυτιμότατα πρωτότυπα χαρακτικά, που ανήκουν στις εξής θεματικές σειρές:

«Τα καπρίτσια» (18 χαρακτικά) ηθικοπλαστικού περιεχομένου, που αποκαλύπτουν και σαρκάζουν «τα ανθρώπινα πάθη και τις διαστροφές», όπως έγραφε ο Γκόγια. «Δεινά του πολέμου» (80 χαλκογραφίες) που αφορούν στις βαναυσότητες της επεκτατικής εισβολής του Ναπολέοντα στην Ισπανία (1808-1814) και την ηρωική αντάρτικη αντίσταση του λαού. «Ταυρομαχίες» (33 χαλκογραφίες), που εξιστορούν την προϊστορία των ταυρομαχιών και απαθανατίζουν σπουδαίους ταυρομάχους. (Ο Γκόγια στα νιάτα του υπήρξε τορέρο). «Τρέλα» (18 χαρακτικά), που ο Γκόγια φιλοτέχνησε στα γερατειά του και παρουσιάστηκαν μετά το θάνατό του. Εργα εξπρεσιονιστικού συμβολισμού, όπου κορυφώνεται η φαντασία, το όνειρο, αλλά και η πραγματικότητα, τα οποία αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης μεγάλων δημιουργών (λ.χ. του Πικάσο).

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ

14/11/2002

-- Χαρακτικά του Γκόγια