[Ένα έργο το Wolf Vostell]Διαβάζοντας το παρακάτω κείμενο της κυρίας Λήδας Καζαντζάκη (στην Αυγή, 18/3/2007), ένιωσα να συμφωνώ σε γενικές γραμμές. Καλύτερα, σκέφτηκα, να το αναδημοσιεύσω (χωρίς την άδειά της, αλλά εδώ είναι επ' αγαθώ, αφού δεν εμπορεύομαι την ιστοσελίδα... κι ας με συγχωρήσει), Ιδού, λοιπόν, το κείμενο: Οι περισσότερες παρουσιάσεις των έργων τέχνης που γίνονται στην Αθήνα τις τελευταίες δεκαετίες, έχουν μετατραπεί σε κοσμικές συγκεντρώσεις. Η επιτυχία τους εξαρτάται, επί το πλείστον, όχι τόσο από το ίδιο το καλλιτεχνικό προϊόν, τα ποιοτικά του χαρακτηριστικά ή τα αισθητικά, πολιτικά, κοινωνικά αιτήματα που θέτει, αλλά από τους μηχανισμούς προβολής του, που ο γκαλερίστας, ο διοργανωτής της έκθεσης ή ο ίδιος ο καλλιτέχνης είναι σε θέση να κινητοποιήσει. Σε μια κοινωνία όπως η νεοελληνική, που τις τελευταίες δεκαετίες ο καταναλωτισμός έχει αναχθεί σε ύψιστη αρετή, το έργο τέχνης, αναπόφευκτα, αντιμετωπίζεται κι αυτό ως ένα ακόμα είδος προς κατανάλωσιν, ένα κοινωνικό εμπόρευμα που οφείλει να αναδείξει ή να ενισχύσει το κοινωνικό μας status.
Στις αρχές Δεκεμβρίου έλαβε χώρα μια σημαντική έκθεση, που πέρασε στα ψιλά των εφημερίδων. Μια έκθεση που πέρασε απαρατήρητη, από μένα κι από πολλούς άλλους, που θα ενδιαφέρονταν να την δουν, όπως έμαθα εκ των υστέρων. Την ύπαρξή της θα την αγνοούσα μέχρι σήμερα, αν κάποιος αγαπητός φίλος των "Αναγνώσεων" δεν μου την ανέφερε. Η έκθεση έγινε στην γκαλερί "ΕΡΣΗ" στο Κολωνάκι και διήρκεσε από τις 9 Δεκεμβρίου μέχρι τις 10 Ιανουαρίου. Έδειχνε έργα ενός από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του κινήματος Fluxus, του Wolf Vostell (1932-1998).
Το κίνημα Fluxus επιχείρησε στα τέλη της δεκαετίας του '50 και τη δεκαετία του '60 να δημιουργήσει μια ροή, όπως φανερώνει η λατινογενής ρίζα της λέξης, ανάμεσα σε διαφορετικές μορφές της έκφρασης, όπως η μουσική, το θέατρο, οι εικαστικές τέχνες. Ήταν το κίνημα που προετοίμασε το έδαφος για τις δράσεις και τα περιβάλλοντα που γνωρίζουμε σήμερα. Ήταν προπάντων το κίνημα που θέλησε να επιχειρήσει έναν εκδημοκρατισμό της τέχνης, φέρνοντας την στο δρόμο και στη ζωή, επιδιώκοντας την άμεση συμμετοχή και εμπλοκή του κοινού στα δρώμενα. Ο Vostell (στη φωτογραφία) προσπάθησε επιπλέον, αποσπώντας τα πράγματα από το οικείο τους χώρο, με μια τεχνική που αποκαλούσε decollage, να ενεργοποιήσει τα ανακλαστικά του θεατή και να αποδυναμώσει τα σύγχρονα σύμβολα της πολιτιστικής βιομηχανίας όπως το αυτοκίνητο και η τηλεόραση.
"Η διαφήμιση είναι το κατεξοχήν βασίλειο του ψευδογεγονότος", είχε πει ο γάλλος φιλόσοφος Ζαν Μπο
ντριγιάρ, που πέθανε πριν από λίγες μέρες. Το ζήτημα που τίθεται εδώ δεν είναι μόνον η παραγνώριση της σημασίας μιας έκθεσης που παραπέμπει στα κενά της μονομερούς και ελλιπούς παιδείας μας, των υπευθύνων των καλλιτεχνικών σελίδων, και όχι μόνον. Το ζήτημα που τίθεται εδώ είναι το κενό της κριτικής σκέψης που δημιουργείται μέσα σ' αυτό το ασφυκτικό καθεστώς. Μιας κριτικής σκέψης που θα μας επέτρεπε να δούμε, να προσεγγίσουμε την τέχνη και να ανακαλύψουμε την αλήθεια ή την πλαστότητά της με μια ματιά ανοιχτή ανεξαρτήτως των θεωρητικών εργαλείων που διαθέτουμε, εκτός των συμβάσεων που μας χειραγωγούν. Λήδα Καζαντζάκη
Στις αρχές Δεκεμβρίου έλαβε χώρα μια σημαντική έκθεση, που πέρασε στα ψιλά των εφημερίδων. Μια έκθεση που πέρασε απαρατήρητη, από μένα κι από πολλούς άλλους, που θα ενδιαφέρονταν να την δουν, όπως έμαθα εκ των υστέρων. Την ύπαρξή της θα την αγνοούσα μέχρι σήμερα, αν κάποιος αγαπητός φίλος των "Αναγνώσεων" δεν μου την ανέφερε. Η έκθεση έγινε στην γκαλερί "ΕΡΣΗ" στο Κολωνάκι και διήρκεσε από τις 9 Δεκεμβρίου μέχρι τις 10 Ιανουαρίου. Έδειχνε έργα ενός από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του κινήματος Fluxus, του Wolf Vostell (1932-1998).
Το κίνημα Fluxus επιχείρησε στα τέλη της δεκαετίας του '50 και τη δεκαετία του '60 να δημιουργήσει μια ροή, όπως φανερώνει η λατινογενής ρίζα της λέξης, ανάμεσα σε διαφορετικές μορφές της έκφρασης, όπως η μουσική, το θέατρο, οι εικαστικές τέχνες. Ήταν το κίνημα που προετοίμασε το έδαφος για τις δράσεις και τα περιβάλλοντα που γνωρίζουμε σήμερα. Ήταν προπάντων το κίνημα που θέλησε να επιχειρήσει έναν εκδημοκρατισμό της τέχνης, φέρνοντας την στο δρόμο και στη ζωή, επιδιώκοντας την άμεση συμμετοχή και εμπλοκή του κοινού στα δρώμενα. Ο Vostell (στη φωτογραφία) προσπάθησε επιπλέον, αποσπώντας τα πράγματα από το οικείο τους χώρο, με μια τεχνική που αποκαλούσε decollage, να ενεργοποιήσει τα ανακλαστικά του θεατή και να αποδυναμώσει τα σύγχρονα σύμβολα της πολιτιστικής βιομηχανίας όπως το αυτοκίνητο και η τηλεόραση.
"Η διαφήμιση είναι το κατεξοχήν βασίλειο του ψευδογεγονότος", είχε πει ο γάλλος φιλόσοφος Ζαν Μπο
ντριγιάρ, που πέθανε πριν από λίγες μέρες. Το ζήτημα που τίθεται εδώ δεν είναι μόνον η παραγνώριση της σημασίας μιας έκθεσης που παραπέμπει στα κενά της μονομερούς και ελλιπούς παιδείας μας, των υπευθύνων των καλλιτεχνικών σελίδων, και όχι μόνον. Το ζήτημα που τίθεται εδώ είναι το κενό της κριτικής σκέψης που δημιουργείται μέσα σ' αυτό το ασφυκτικό καθεστώς. Μιας κριτικής σκέψης που θα μας επέτρεπε να δούμε, να προσεγγίσουμε την τέχνη και να ανακαλύψουμε την αλήθεια ή την πλαστότητά της με μια ματιά ανοιχτή ανεξαρτήτως των θεωρητικών εργαλείων που διαθέτουμε, εκτός των συμβάσεων που μας χειραγωγούν. Λήδα Καζαντζάκη
