- Ο ΔΙΑΣΗΜΟΣ ΖΩΓΡΑΦΟΣ «ΕΚΛΕΒΕ» ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΩΝΤΑΣ ΤΗΝ CΑΜΕRΑ ΟΒSCURΑ
Επιµέλεια: Μαίρη Αδαµοπούλου, ΤΑ ΝΕΑ: Τρίτη 13 Ιουλίου 2010
Δολοφόνος και µε οµοφυλοφιλική πλευρά, κοιµόταν πάντα µε ένα στιλέτο κάτω από το µαξιλάρι του. Τετρακόσια χρόνια µετά τον θάνατό του έχει αναδειχθεί στον πλέον αγαπηµένο ζωγράφο παγκοσµίως, ενώ τον τελευταίο µισό αιώνα στο έργο του έχουν εστιάσει το ενδιαφέρον τους οι περισσότεροι επιστήµονες µε αποτέλεσµα να έχει αφήσει πίσω του ακόµη και τον Μιχαήλ Αγγελο.
Γιατί όµως ο Μικελάντζελο Μερίζι, γνωστός στους περισσότερους ως Καραβάτζιο, είχε και έχει φανατικούς θαυµαστές; Μήπως δεν φταίει ο µύθος γύρω από τον κακό χαρακτήρα του και την άστατη ζωή του; Μήπως ο «διαβολικός καλλιτέχνης» που άλλαξε ριζικά την ιστορία της τέχνης και σφράγισε µε τον χρωστήρα του τη ζωγραφική του 17ου αιώνα «έκλεβε» χρησιµοποιώντας έναν πρόδροµο της φωτογραφικής µηχανής, την camera obscura (σκοτεινός θάλαµος) για να φτάσει στον απόλυτο ρεαλισµό;
Η αλήθεια είναι πως ο Καραβάτζιο συµπεριφέρονταν σα να υπερείχε από τους συναδέλφους του. Σα να γνώριζε κάτι που οι άλλοι αγνοούσαν. Οι σύγχρονοί του έβλεπαν στα έργα του «τροµερό ρεαλισµό, εκπληκτικές απεικονίσεις, που προσείλκυαν και µάγευαν το βλέµµα».
Με άλλα λόγια, ο ρεαλισµός του Καραβάτζιο θα µπορούσε να περιγραφεί ως φωτογραφικός.
Και όλα τα στοιχεία συγκλίνουν στην άποψη πως ο ζωγράφος των δραµατικών φωτοσκιάσεων δεν χρησιµοποιούσε τις συµβατικές µεθόδους ζωγραφικής. Οι σύγχρονοί του για να δηµιουργήσουν µια µνηµειακή και πολυπρόσωπη σύνθεση, βασίζονταν στα σχέδιά τους. Αντιθέτως, ο Καραβάτζιο δεν σχεδίαζε ποτέ.
Ζωγράφιζε απευθείας στον καµβά αντιγράφοντας ό,τι έβλεπε. Ο ίδιος άλλωστε υποστήριζε ότι αντέγραφε µε τόση λεπτοµέρεια τα µοντέλα του, ώστε δεν έκανε ούτε µια πινελιά από µόνος του και πως όλες καθοδηγούνταν από τη φύση. Ρήση που κάνει πιθανή τη θεωρία που έχει διατυπώσει ο ζωγράφος Ντέιβιντ Χόκνι (κι άλλοι): ότι ο Καραβάτζιο χρησιµοποιούσε κάποια µηχανή για να προβάλει την εικόνα του µοντέλου του στον καµβά του.
Επί της ουσίας ο ζωγράφος έφτιαχνε µεγάλες συνθέσεις ενώνοντας στον καµβά του µορφές που προβάλλονταν µέσω ενός καθρέφτη και ενός φακού στην επιφάνεια όπου εργαζόταν και το αποτέλεσµα έµοιαζε µε κολάζ φωτογραφικών καρέ. Τη χρήση της camera obscura µάλιστα συνέστηνε στους καλλιτέχνες ο συγγραφέας Τζαµπατίστα ντέλα Πόρτα, που διατηρούσε επαφές µε τον πάτρονα του Καραβάτζιο, καρδινάλιο Ντελ Μόντε.
Γιατί όµως ο Μικελάντζελο Μερίζι, γνωστός στους περισσότερους ως Καραβάτζιο, είχε και έχει φανατικούς θαυµαστές; Μήπως δεν φταίει ο µύθος γύρω από τον κακό χαρακτήρα του και την άστατη ζωή του; Μήπως ο «διαβολικός καλλιτέχνης» που άλλαξε ριζικά την ιστορία της τέχνης και σφράγισε µε τον χρωστήρα του τη ζωγραφική του 17ου αιώνα «έκλεβε» χρησιµοποιώντας έναν πρόδροµο της φωτογραφικής µηχανής, την camera obscura (σκοτεινός θάλαµος) για να φτάσει στον απόλυτο ρεαλισµό;
Η αλήθεια είναι πως ο Καραβάτζιο συµπεριφέρονταν σα να υπερείχε από τους συναδέλφους του. Σα να γνώριζε κάτι που οι άλλοι αγνοούσαν. Οι σύγχρονοί του έβλεπαν στα έργα του «τροµερό ρεαλισµό, εκπληκτικές απεικονίσεις, που προσείλκυαν και µάγευαν το βλέµµα».
Με άλλα λόγια, ο ρεαλισµός του Καραβάτζιο θα µπορούσε να περιγραφεί ως φωτογραφικός. Και όλα τα στοιχεία συγκλίνουν στην άποψη πως ο ζωγράφος των δραµατικών φωτοσκιάσεων δεν χρησιµοποιούσε τις συµβατικές µεθόδους ζωγραφικής. Οι σύγχρονοί του για να δηµιουργήσουν µια µνηµειακή και πολυπρόσωπη σύνθεση, βασίζονταν στα σχέδιά τους. Αντιθέτως, ο Καραβάτζιο δεν σχεδίαζε ποτέ.
Ζωγράφιζε απευθείας στον καµβά αντιγράφοντας ό,τι έβλεπε. Ο ίδιος άλλωστε υποστήριζε ότι αντέγραφε µε τόση λεπτοµέρεια τα µοντέλα του, ώστε δεν έκανε ούτε µια πινελιά από µόνος του και πως όλες καθοδηγούνταν από τη φύση. Ρήση που κάνει πιθανή τη θεωρία που έχει διατυπώσει ο ζωγράφος Ντέιβιντ Χόκνι (κι άλλοι): ότι ο Καραβάτζιο χρησιµοποιούσε κάποια µηχανή για να προβάλει την εικόνα του µοντέλου του στον καµβά του.
Επί της ουσίας ο ζωγράφος έφτιαχνε µεγάλες συνθέσεις ενώνοντας στον καµβά του µορφές που προβάλλονταν µέσω ενός καθρέφτη και ενός φακού στην επιφάνεια όπου εργαζόταν και το αποτέλεσµα έµοιαζε µε κολάζ φωτογραφικών καρέ. Τη χρήση της camera obscura µάλιστα συνέστηνε στους καλλιτέχνες ο συγγραφέας Τζαµπατίστα ντέλα Πόρτα, που διατηρούσε επαφές µε τον πάτρονα του Καραβάτζιο, καρδινάλιο Ντελ Μόντε.
ΙΝFΟ
Η έκθεση «Caravaggio’s Friends and Foes» στην γκαλερί Whitefield Fine Αrt στο Λονδίνο έως τις 23/7
- Ο φόβος της Ιεράς Εξέτασης
Γιατί όµως ο Καραβάτζιο έκρυβε το µυστικό του; Οχι µόνο για να εντυπωσιάζει εχθρούς και θαυµαστές, αλλά και για να µη βρεθεί σε κίνδυνο, καθώς ο Ντέλα Πόρτα µε τις ιδέες του βρέθηκε ενώπιον της Ιεράς Εξέτασης και τα βιβλία του απαγορεύτηκαν το 1590. Οπότε αν όντως χρησιµοποιούσε µια τέτοια µέθοδο, θα έπρεπε να την κρατά µυστική.
No comments:
Post a Comment