«Πόσο θέλουμε ακόμη για Θεσσαλονίκη;» μας ρώτησε σε σπαστά αγγλικά. «Θα φθάσουμε κατά τις 4 το μεσημέρι», του απάντησα. Περασμένη Παρασκευή στο τρένο από την Αθήνα. Οι αποσκευές του ήταν μια τσάντα και δύο υφασμάτινα σακίδια, από αυτά που δίνουν οι ανθρωπιστικές οργανώσεις στους πρόσφυγες με εφόδια για το ταξίδι τους. Μας είπε ότι είναι από τη Συρία και κατευθύνεται στην Ειδομένη. Και μετά; Ανασήκωσε τους ώμους. «Τα σύνορα είναι κλειστά, ξέρω», μας είπε αμήχανα.
Βρεθήκαμε και εμείς στην Ειδομένη, μία ημέρα μετά την έναρξη του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης (11/3/2016), το οποίο φέτος πραγματοποιεί ειδικό αφιέρωμα στο προσφυγικό ζήτημα. Με ταινίες για τις διάφορες όψεις του περίπλοκου ζητήματος, με συγκέντρωση βρεφικών ειδών στους χώρους του και μια ενδιαφέρουσα συζήτηση για την καταγραφή του προσφυγικού στην τέχνη και την ενημέρωση (σήμερα στις 11 π.μ., στον κινηματογράφο «Παύλος Ζάννας»), το Φεστιβάλ συμβάλλει στην ανάδειξη του θέματος με τρόπο διακριτικό και συνεκτικό, καθώς σχετικά ντοκιμαντέρ και αφιερώματα δεν έλειψαν σχεδόν καμία χρονιά στη δεκαοκτάχρονη πορεία του. Φέτος, ωστόσο, οι προσφυγικές ροές περνάνε σχεδόν έξω από τις αίθουσες. Το προσφυγικό δράμα έχει μπει στην καθημερινότητά μας, έχει ξεπεράσει την ίδια την Ευρώπη και βέβαια την ελληνική πολιτεία, που πορεύεται άνευ σχεδίου, όπως μπορεί εύκολα να διαπιστώσει κάποιος στα σύνορα με τα Σκόπια.
Εκατέρωθεν της εμπορικής σιδηροδρομικής γραμμής της Ειδομένης περπατάμε ανάμεσα σε χιλιάδες σκηνές βουτηγμένες στη λάσπη, από τη βροχή που δεν σταμάτησε όλη την ημέρα. Μια πορεία προσφύγων περνάει από μπροστά μας. Ντυμένοι με πράσινα και κίτρινα αδιάβροχα, φωνάζουν να ανοίξουν τα σύνορα μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες που έχουν συγκεντρωθεί απ’ όλο τον κόσμο. Παιδιά τυλιγμένα με θερμικές κουβέρτες παίζουν στις λάσπες, άλλοι είναι άρρωστοι και αναζητούν βοήθεια, πολλοί περιμένουν στην ουρά για φαγητό, κάπoιοι πιο δίπλα μοιράζουν δωρεάν τσάι, ενώ οι ανθρωπιστικές οργανώσεις προσπαθούν να αντιμετωπίσουν μια κατάσταση που δυσκολεύει καθημερινά. Ενα σμάρι ανθρώπων τρέχει σε ένα αυτοκίνητο που μοιράζει τρόφιμα και σχεδόν πιάνονται στα χέρια για το ποιος θα τα πρωτοπάρει – μια σκηνή που επαναλαμβάνεται συχνά, όπως μαθαίνουμε. Μας δείχνουν το αυτοκίνητο που μεταφέρει τον Αϊ Ουέι Ούει και ό,τι απέμεινε από την πρόσφατη «παρέμβασή» του, όταν έφερε ένα λευκό πιάνο στα πλημμυρισμένα χωράφια και κάλεσε μια γυναίκα από τη Συρία να παίξει μια μελωδία. Οι αυξημένες προσφυγικές ροές του τελευταίου έτους οδήγησαν αρκετούς καλλιτέχνες να καταπιαστούν με το φλέγον ζήτημα, αγνοώντας πολλές φορές τα βαθύτερα αίτιά του. Σε πόσες παρεμβάσεις κινδυνεύει ένα μεγάλο ζήτημα να μετατραπεί σε μια «σκηνή» προσωπικής προβολής; Στο προσφυγικό ίσως μετράμε αντίστροφα.
No comments:
Post a Comment