Ο φωτορεπόρτερ του ισπανικού εμφυλίου στο Ινστιτούτο Θερβάντες

• Από τις 8 Νοεμβρίου 60 φωτογραφίες του Λουίς Ραμόν Μαρίν

Ο ισπανός βασιλιάς καθώς χορεύει στην Βέντα ντε λα Ρούμπια (Μαδρίτη, 1916)

Μία αντίσταση στη λήθη, στο χρόνο και στις συνθήκες, που συχνά επιδιώκουν να μας αποκόψουν την πρόσβαση στην Ιστορία, όπως συνέβη με τον Λουίς Ραμόν Μαρίν, τον πρωτοπόρο ισπανό φωτορεπόρτερ και έναν από τους μεγαλύτερους ευρωπαίους φωτογράφους του 20ού αιώνα, που η αφοσίωσή του στην καταγραφή του Εμφυλίου της Ισπανίας τον εξοβέλισε στη λήθη αποτελεί η έκθεση με έργα του, που θα παρουσιαστεί από τις 8 Νοεμβρίου στο Ινστιτούτο Θερβάντες της Αθήνας (Μητροπόλεως 23). Η έκθεση, οργανωμένη σε στενή συνεργασία με το Ιδρυμα Πάμπλο Ιγκλέσιας περιλαμβάνει εξήντα φωτογραφίες από το μεγάλο αρχείο του Μαρίν ως επί το πλείστον προερχόμενες από τη συνεργασία του με την εφημερίδα Informaciones και τον Εθνικό Οργανισμό Τηλεπικοινωνιών της Ισπανίας (Telefónica).

Φωτορεπόρτερ κοινωνικών θεμάτων όσο και βιομηχανικών αρχικώς ο Μαρίν έχει να μας δώσει φωτογραφίες από γαμήλια πορτρέτα και επίσημες φωτογραφήσεις ως στιγμιότυπα της βασιλικής οικογένειας, σκηνές από την πιο παραδοσιακή Μαδρίτη με έναν άπειρο αριθμό από διανοούμενους και καλλιτέχνες, ανθρώπους του θεάματος που ήταν είδωλα της εποχής, όλα δείγματα από μια φωτεινή Ισπανία που σύντομα θα την αντικαθιστούσε η πιο σκοτεινή ώρας της ιστορίας της. 

Οταν ξέσπασε όμως ο εμφύλιος πόλεμος, οι επίδοξες νικήτριες των τίτλων ομορφιάς, οι μικρές πριγκίπισσες και οι πυγμάχοι δίνουν τη θέση τους στους φαντάρους, στους πρόσφυγες και στις κατεστραμμένες πόλεις. Η αρνητική έκβασή του για τις δημοκρατικές δυνάμεις απέβη σκληρή και για την καριέρα του Μαρίν, το έργο του οποίου έπεσε στη λήθη. Και μόνο χάρη στην επιμονή της συζύγου και κυρίως της κόρης του Λουθία Ραμόν Πλα, το αρχείο του δεν καταστράφηκε, αφού το κράτησαν μυστικό έως ότου σιγουρευτούν ότι δεν θα χανόταν. Ετσι με την μετάβαση της χώρας από το φασισμό στη Δημοκρατία αυτό το αρχείο περιήλθε στο Ιδρυμα Πάμπλο Ιγκλέσιας, που είναι υπεύθυνο πλέον για τη διατήρηση του. (Αεροφωτογραφία του Λούνα Παρκ στην Διεθνή  Εκθεση της Βαρκελώνης. 1929.) 

Οι φωτογραφίες αυτές ανέρχονται σε 18.296 ενώ στη μεγάλη πλειοψηφία τους είναι αρνητικά σε γυάλινες πλάκες και οι υπόλοιπες σε αρνητικές διαφάνειες. Ο ίδιος μάλιστα είχε προνοήσει ώστε να χρονολογεί και να σημειώνει κάθε ένα αρνητικό, ίσως για να προσφέρει σ' αυτούς που θα ανακάλυπταν αργότερα το έργο του μια ερμηνεία σύμφωνη με την πραγματικότητα που συνέλαβε ο ίδιος με τη φωτογραφική του μηχανή. 

Ο Λουίς Ραμόν Μαρίν (1884-1944) άρχισε να δημοσιεύει συστηματικά τις φωτογραφίες του στον Τύπο το 1908. Ηταν δηλαδή το πρότυπο του νέου επαγγελματία φωτορεπόρτερ που έμελλε να φέρει την επανάσταση στα έντυπα μέσα ενημέρωσης. Επί τριάντα χρόνια δημοσίευε πάνω από χίλιες φωτογραφίες τον χρόνο μόνο στην Informaciones ενώ συνεργαζόταν με όλα τα εικονογραφημένα περιοδικά της εποχής. Στο τέλος αφοσιώθηκε στο να φωτογραφίζει τον Εμφύλιο Πόλεμο έχοντας βάση του την Μαδρίτη. 

Στις φωτογραφίες του Μαρίν διακρίνεται ο ρεπόρτερ, που δίνει την πιστή μαρτυρία του κόσμου που φωτογραφίζει, ταυτόχρονα όμως προστίθεται και η δική του ματιά μέσω κάποιας κίνησης, κάποιου συμπληρώματος, που παραπέμπουν στους μεγάλους ζωγράφους της ιστορίας της τέχνης. Γιατί αυτό που αναγνωρίζουν όλοι είναι η μοναδική αισθητική των φωτογραφιών του.  

Παράλληλα η οπτική του ντοκιμαντέρ που εφαρμόζει, επιτρέπει την ανασύνθεση σήμερα της ισπανικής κοινωνίας των αρχών του 20ού αιώνα: βασιλική οικογένεια, γάμοι γνωστών οικογενειών, πολιτική ζωή, φωτογραφίες προσωπικοτήτων αλλά και των νέων μηχανών, που θα έπαιζαν μεγάλη σημασία στο μέλλον (αεροπλάνα, μοτοσικλέτες, αυτοκίνητα), των δραματικών γεγονότων (τις δολοφονίες των πρωθυπουργών Καναλέχας και Εδουάρδο Δάτο), της εμφάνισης της σύγχρονης βιομηχανίας και τέλος της εθνικής τραγωδίας της Ισπανίας με τον εμφύλιο και την επικράτηση του Φράνκο.

Η έκθεση θα διαρκέσει ως τις 21 Δεκεμβρίου